Bị đái tháo đường nên ăn uống như thế nào?
Chế độ dinh dưỡng cho người bệnh đái tháo đường đơn giản là một kế hoạch ăn uống giúp người bệnh kiểm soát tốt lượng đường trong m.áu.
Chế độ ăn của người bị đái tháo đường
Khi bị bệnh đái tháo đường hoặc t.iền đái tháo đường, bác sĩ có thể sẽ khuyên người bệnh nên gặp cán bộ dinh dưỡng để lập một kế hoạch ăn uống dựa trên mục tiêu sức khỏe, thói quen ăn uống và lối sống hàng ngày. Kế hoạch này giúp người bệnh kiểm soát tốt đường huyết, cân nặng và tránh các yếu tố nguy cơ mắc bệnh tim mạch.
Đối với người mắc bệnh đái tháo đường type 2 có thừa cân béo phì, giảm cân cũng giúp kiểm soát đường huyết dễ dàng hơn và mang lại nhiều lợi ích sức khỏe khác (giảm các yếu cơ nguy cơ tim mạch, tang chất lượng cuộc sống…). Khi đó, chế độ ăn uống khoa học, đầy đủ dinh dưỡng và phù hợp với từng cá thể là cách giúp người bệnh đạt được mục tiêu của mình một cách an toàn và hiệu quả.
Đối với người bệnh đái tháo đường, việc sắp xếp các bữa ăn vào các thời gian cố định trong ngày là cần thiết. Điều này giúp người bệnh sử dụng tốt hơn lượng insulin mà cơ thể tự sản xuất hoặc được cung cấp thông qua một loại thuốc.
Thực phẩm khuyến nghị
Nhóm tinh bột
Người bệnh đái tháo đường nên dựa vào chỉ số đường huyết để lựa chọn thực phẩm, đặc biệt là nhóm tinh bột. Phương pháp này xếp loại thực phẩm có chứa carbohydrate dựa trên tác dụng của chúng đối với mức đường huyết. Theo đó, người bệnh nên chọn thực phẩm có chỉ số đường huyết thấp hoặc trung bình để sử dụng (GI55), ví dụ ở bảng bên. Để cụ thể hơn, người bệnh nên trực tiếp gặp chuyên gia dinh dưỡng để được tư vấn cụ thể hơn.
Thực phẩm giàu chất xơ
Chất xơ hỗ trợ cơ thể tiêu hóa, điều tiết hấp thu đường từ thức ăn vào m.áu, từ đó giúp kiểm soát đường huyết. Thực phẩm giàu chất xơ tốt cho người bệnh đái tháo đường nên được cung cấp từ các loại rau củ và ngũ cốc nguyên hạt. Viện Dinh dưỡng Việt Nam khuyến nghị nên ăn ít nhất 400g rau xanh/ngày:
Nhóm chất đạm
Người bệnh đái tháo đường nên chọn ăn cá, thịt nạc, nhóm đậu đỗ, thịt da cầm bỏ da… nhưng với lượng vừa phải, chiếm 15 – 20% năng lượng khẩu phần hàng ngày để tránh biến chứng thận sau này.
Nhóm chất béo
Dầu thực vật được ưu tiên dùng ở người bệnh đái tháo đường: dầu đậu nành, dầu vừng, dầu oliu và xen kẽ các bữa dầu cá.
Các thực phẩm cần tránh: Thực phẩm có hàm lượng đường cao: gạo trắng, bánh mì, miến, khoai củ nướng, hoa quả sấy khô…
Chất béo bão hòa. Tránh các sản phẩm sữa giàu chất béo, và protein động vật như bơ, thịt bò, xúc xích và thịt xông khói. Cũng hạn chế dầu dừa và dầu hạt cọ.
Chất béo chuyển hóa. Tránh chất béo chuyển hóa được tìm thấy trong đồ ăn nhẹ chế biến sẵn, đồ hộp, đồ nướng, quay, chiên, rán.
Video đang HOT
Cholesterol. Nguồn cholesterol bao gồm các sản phẩm từ sữa giàu chất béo và protein động vật giàu chất béo: mỡ động vật, da gà, da vịt, lòng đỏ trứng, gan và các loại nội tạng động vật khác. Đặt mục tiêu không quá 200 (mg) cholesterol mỗi ngày.
Natri. Mục tiêu cho ít hơn 2.3g natri mỗi ngày. Natri không chỉ có trong muối, nước mắm mà còn có trong mì chính, hạt nêm, nên tránh dùng trong chế biến.
Nguyên tắc ăn uống
Người bệnh đái tháo đường cần tuân theo chế độ dinh dưỡng do chuyên gia dinh dưỡng tư vấn. Bên cạnh đó cần biết và nắm rõ các nguyên tắc sau để đạt mục tiêu kiểm soát đường huyết và các mục tiêu sức khỏe khác:
Chia nhỏ khẩu phần ăn thành nhiều bữa trong ngày, ăn rau trước khi ăn cơm và các thức ăn khác để tránh tình trạng đường huyết tăng hoặc giảm đột ngột.
Ăn uống điều độ, đúng các khung giờ cố định dựa vào tác dụng của thuốc kiểm soát đường huyết đang sử dụng, tránh, nằm, ngồi một chỗ sau ăn.
Không nên thay đổi quá nhanh và quá nhiều thành phần và khối lượng các bữa ăn hàng ngày mà phải thay đổi theo lộ trình, tránh việc hạ đường huyết đột ngột.
Món ăn phải được chế biến luộc, hấp, hạn chế xào, rán, nướng, quay…
Duy trì vận động với mức độ và thời gian phù hợp với tình trạng sức khỏe.
Hiệp hội Đái tháo đường Hoa Kỳ cung cấp một phương pháp lập kế hoạch bữa ăn đơn giản. Về bản chất, nó tập trung vào việc ăn nhiều rau hơn. Thực hiện theo các bước sau khi chuẩn bị bữa ăn:
- Một nửa khẩu phần ăn là các loại rau, ưu tiên rau lá.
- Một phần tư khẩu phần ăn là một loại protein, chẳng hạn như cá, thịt lợn nạc hoặc thịt gà.
- Một phần tư khẩu phần ăn còn lại ngũ cốc nguyên hạt, chẳng hạn như gạo lứt, gạo xay xát dối.
- Bổ sung các chất béo “tốt” như các loại hạt hoặc dầu thực với số lượng nhỏ.
- Thêm một khẩu phần trái cây hoặc sữa chuyên dùng cho người bệnh đái tháo đường và nước tráng miệng không đường.
Chế độ dinh dưỡng đóng vai trò quan trọng trong việc kiểm soát đường huyết, phòng ngừa và làm chậm quá trình tiến triển của các biến chứng. Người bệnh đái tháo đường nên được chuyên gia dinh dưỡng tư vấn để tự xây dựng cho mình một chiến lược dinh dưỡng hợp lý, khoa học để có một sức khỏe tốt hơn và bền vững hơn.
Theo infonet
11 điều đáng sợ mà đường gây ra cho cơ thể
Bạn là người hảo ngọt hoặc không thể sống nếu thiếu nước ngọt? Có lẽ bạn sẽ thay đổi thói quen của mình sau khi biết những điều này
Đường có thể rút ngắn t.uổi thọ
Bạn có thể biết rằng một thanh kẹo hoặc lon soda không có lợi cho sức khỏe, nhưng bạn có thể không biết chính xác hàm lượng đường của chúng ảnh hưởng đến cơ thể như thế nào. Và tuy lâu lâu mới ăn một lần thì chả sao, nhưng việc ăn hàng ngày đã được chứng minh là có hậu quả khá tiêu cực đối với sức khỏe. Một nghiên cứu tại Đại học California đã phát hiện ra rằng uống khoảng 570ml nước ngọt mỗi ngày tương đương với 4,6 năm lão hóa tế bào, ngang với hút t.huốc l.á, và sự lão hóa tế bào này trước đây đã được liên hệ với t.uổi thọ ngắn hơn.
Đường làm insulin tăng vọt
Một trong những tác dụng tức thời của đường đối với cơ thể là giải phóng nhiều insulin, điều chỉnh lượng đường trong m.áu. Nước ngọt là thủ phạm tệ nhất. Đường trong đồ uống được hấp thụ rất nhanh, dẫn đến tăng nhanh đường huyết và insulin. Dần dà, điều này có thể dẫn đến kháng insulin (trong đó cơ thể cần ngày càng nhiều insulin để có hiệu quả) và đặt bạn vào con đường dẫn đến sức khỏe trao đổi chất bất lợi. Đường tự nhiên, như trong trái cây, không có tác động tiêu cực tương tự vì chúng được kết hợp với chất xơ, giúp hấp thu chậm.
Đường khiến bạn có nguy cơ mắc đái tháo đường
Nếu lượng đường trong m.áu cao, bạn có thể đang trên tiến trình đến bệnh đái tháo đường. Kháng insulin đòi hỏi tuyến tụy sản sinh nhiều insulin hơn vì các mô không nhạy cảm. Theo thời gian, tuyến tụy có thể trở nên mệt mỏi do phải sản xuất quá sức và ngừng tiết ra đủ insulin. Khi điều này xảy ra, bệnh đái tháo đường týp 2 có thể phát triển.
Đường làm bạn tăng cân
Cơ thể cần một lượng đường nhất để làm năng lượng, nhưng phần còn lại được tích trữ dưới dạng mỡ. Không có gì đáng ngạc nhiên khi mối quan hệ giữa đường và tăng cân lại ảnh hưởng đến sức khỏe. Trong một số nghiên cứu, đường phụ gia có liên quan đến tăng cân và béo phì, từ đó dẫn đến tăng nguy cơ mắc đái tháo đường týp 2. Cơ chế của điều này rất phức tạp, nhưng có thể liên quan đến tình trạng viêm độ thấp gây ra bởi béo phì cũng như kháng insulin. Ngoài ra, tiêu thụ đường phụ gia cũng liên quan đến tăng vòng eo (mỡ bụng), một yếu tố nguy cơ độc lập đối với bệnh tim.
Đường làm tăng huyết áp và nguy cơ mắc bệnh tim
Đây là cách để có một ngày khỏe mạnh nhất cho tim: Bỏ đường. Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng tác động bất lợi của đường đối với cơ thể có thể liên quan đến cholesterol cao và t.ử v.ong do bệnh tim. Ăn nhiều đường có liên quan đến tăng một loại lipid m.áu gọi là lipoprotein mật độ rất thấp (VLDL) đi kèm với nguy cơ mắc bệnh tim mạch. Đường cũng có thể làm giảm HDL, cholesterol "tốt" bảo vệ chống lại các vấn đề về tim. Thêm vào đó, hãy sẵn sàng cho huyết áp cao. Kháng Insulin có thể gây tăng huyết áp do ảnh hưởng đến thận, đến cấu trúc và chức năng của các động mạch và có thể ở các trung tâm trong não góp phần kiểm soát huyết áp.
Đường làm rối loạn các tín hiệu từ não
Mặc dù chưa hoàn toàn chứng minh là gây nghiện, nhưng đường có vẻ có tác dụng này đối với não. Những đồ ăn ngọt giàu năng lượng có thể dẫn đến sự củng cố việc tiêu thụ những thực phẩm đó trong một vùng não được gọi là hệ thống limbic. Về bản chất, chúng ta đang đào tạo bộ não của mình để thích và muốn những thực phẩm ngọt này, và điều đó có thể dẫn đến tăng tiêu thụ. Đường có thể kích thích những trung khu "thỏa mãn" của não, tương tự như m.a t.úy.
Đường có thể khiến bạn vẫn thấy đói
Vì không nhận được bất kỳ chất dinh dưỡng thực sự nào khi ăn đường, nên bạn vẫn có thể cảm thấy đói. Một nghiên cứu của Úc cho thấy khẩu phần đường tinh luyện cao hơn có liên quan với mất khả năng cảm thấy no. Thêm vào đó, với nước ngọt, lượng calo từ đường ở dạng lỏng không được cho là bão hòa và mọi người không thể tính toán đầy đủ lượng calo đã tiêu thụ ở dạng lỏng với việc giảm lượng calo trong các bữa ăn tiếp theo.Vì vậy, cuối cùng bạn có thể ăn nhiều calo hơn.
Đường khiến cho não "đau khổ"
Các nghiên cứu ngày càng chứng minh nước ngọt có hại cho não, cũng như các loại đường phụ gia khác. Một nghiên cứu trên động vật từ Đại học bang Oregon cho thấy chế độ ăn nhiều đường dẫn đến suy giảm nhận thức, bao gồm các vấn đề về trí nhớ. Và một nghiên cứu của Anh gần đây đã phát hiện ra "điểm tới hạn" mà tại đó đường huyết sẽ ảnh hưởng xấu đến tiến triển của bệnh Alzheimer. Thừa đường rất không tốt đối với đái tháo đường và béo phì, nhưng mối liên quan tiềm ẩn với bệnh Alzheimer là một lý do khác để chúng ta nên kiểm soát lượng đường trong chế độ ăn của mình.
Đường có thể dẫn đến bệnh gan nhiễm mỡ
Gan không khỏe chỉ là một trong nhiều tác dụng của đường đối với cơ thể, đặc biệt là khi ăn nhiều. Fructose được chuyển hóa ở gan và ăn quá nhiều có thể dẫn đến sản sinh mỡ trong gan, đây là một con đường khác dẫn đến sức khỏe trao đổi chất bất lợi. Theo Đại học California San Francisco, tỷ lệ bệnh gan nhiễm mỡ không do rượu, cũng như xơ gan, đã tăng gấp đôi kể từ năm 1980.
Đường gây sâu răng
Vi khuẩn ở miệng rất thích đường và khi chúng ăn đường, axit sẽ được giải phóng dưới dạng sản phẩm phụ. Axit này tấn công men răng và cho phép vi khuẩn xâm nhập vào lớp sâu hơn của cấu trúc răng, gọi là ngà răng. Càng ăn nhiều đường, miệng càng có tính axit và sâu răng càng phát triển nhanh. Thêm vào đó, đường nuôi dưỡng nấm men, có thể làm cho mép hoặc lưỡi bị đỏ. Nó cũng gây ra cảm giác ráp trong miệng, hoặc nhạy cảm với thức ăn cay.
Đường làm tăng nguy cơ trầm cảm
Một trong những tác động của đường đối với cơ thể là nó có thể làm cho trầm cảm nặng hơn. Lượng đường cao ở dạng carbohydrat đơn dẫn đến đường huyết dao động mạnh, có thể làm tâm trạng xấu đi, tăng bồn chồn, kích động, ngủ không ngon giấc và tăng viêm. Thay vào đó, hãy ăn protein nạc, carbonhydrat phức và thực phẩm chứa omega-3, folate và vitamin B.
Vậy có thể ăn bao nhiêu đường?
Nhiều loại thực phẩm có nhiều đường hơn bạn tưởng. Hướng dẫn chế độ ăn của Bộ Nông nghiệp Mỹ nói rằng không quá 10% lượng calo nên đến từ đường phụ gia - nghĩa là với chế độ ăn 2.000 calo thì con số này là 200. Hội Tim Mỹ chặt chẽ hơn, với giới hạn 100 calo cho phụ nữ và 150 cho nam giới. Thuật ngữ "đường phụ gia" để chỉ đường được thêm vào thực phẩm chế biến và sơ chế, cũng như đường được thêm vào tại thời điểm ăn. Hầu hết các nghiên cứu tập trung vào đường phụ gia như một chất có khả năng gây hại. Cuối cùng, hãy đọc nhãn dinh dưỡng để xem bạn sẽ nhận được bao nhiêu.
Cẩm Tú
Theo RD
8 loại trà thảo mộc giúp kiểm soát bệnh tiểu đường Uống một hoặc hai cốc trà thảo dược mỗi ngày sẽ giúp kiểm soát lượng đường trong m.áu. Lưu ý, luôn luôn tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi bắt đầu uống bất kỳ loại trà thảo dược nào. Dưới đây là danh sách 8 loại trà thảo dược kỳ diệu có thể giúp quản lý lượng đường trong m.áu một cách...