Bí ẩn về hiện tượng biển sao của Maldives
Trên đảo Vaadhoo ở Maldives, khách du lịch thường tụ tập hàng năm với hy vọng được xem hiện tượng biển sao – hiện tượng được sinh ra bởi những thực vật phù du phát quang sinh học.
Cộng hòa Maldives là một quốc gia quần đảo nằm ở Ấn Độ Dương nổi tiếng với quang cảnh đại dương tuyệt đẹp, cùng với những những bãi biển cát trắng và những khu nghỉ dưỡng sang trọng. Trong khi đó là những lý do đủ để khiến nhiều người bỏ t.iền ra ghé thăm nơi đây, thì quốc đảo này còn có một hòn đảo đặc biệt thu hút khách du lịch vì một lý do hoàn toàn khác: hiện tượng biển sao – Sea of Stars.
Màn trình diễn ánh sáng tự nhiên này được sinh ra bởi những loài sinh vật phù du phát quang sinh học ở vùng biển xung quanh đảo Vaadhoo, chúng sẽ sinh ra những ánh sáng màu xanh lam khi gặp một số điều kiện thích hợp và tạo ra một khung cảnh như trong mơ.
Và đối với những người đủ may mắn để xem nó, đó là trải nghiệm chỉ có một lần trong đời.
Bãi biển độc lạ này có tên là Glowing Beach tọa lạc trên Vaadhoo Island – một trong những hòn đảo có người sinh sống hiếm hoi thuộc quần đảo Raa Atoll. Nơi đây nằm cách thủ đô Male của quốc đảo Maldives khoảng hơn 140km về phía bắc.
Hiện tượng biển sao của Maldives
Bất cứ ai từng đến Maldives đều có thể cảm nhận được vẻ đẹp của những bãi biển ở đây. Quốc đảo Nam Á này nằm trên đường xích đạo ở Ấn Độ Dương, là nơi có 26 đảo san hô vòng và khoảng 1.190 đảo san hô.
Hàng năm, hơn một triệu khách du lịch đổ xô đến các hòn đảo của Maldives, nơi nổi tiếng là điểm đến sang trọng cho tuần trăng mật và khách du lịch nghỉ dưỡng.
Video đang HOT
Trong số nhiều bãi biển tuyệt đẹp của quốc gia, có một bãi biển nổi bật: bờ biển Vaadhoo, một hòn đảo nhỏ ở đảo san hô vòng Raa với chỉ khoảng 500 cư dân. Ở đó, nước biển có thể phát ra ánh sáng màu xanh và hiện tượng này được nhìn thấy rõ nhất vào cuối mùa hè và đầu mùa thu.
Được người dân địa phương đặt tên là “Redhan lun”, hiện tượng này còn được gọi là “Biển sao” vì sự giống nhau đến khó tin của nó với những ngôi sao trên bầu trời đêm.
Nguyên nhân cho hiện tượng thiên nhiên kỳ lạ này đã được các nhà khoa học lên tiếng xác nhận. Sự phát quang sinh học được tạo ra bởi một loại tảo biển có tên là “dinoflagellates”. Woodland Hastings – một giáo sư thuộc Đại học Havard từng có một nghiên cứu trên loài sinh vật kỳ lạ này và phát hiện ra rằng trong màng tế bào của chúng có một kênh đặc biệt chuyên phản ứng với các tín hiệu điện từ xung quanh, tạo thành sự phát quang trong cơ thể.
Mặc dù ánh sáng này có thể xuất hiện trên một số bãi biển quanh Maldives, tuy nhiên đảo Vaadhoo được coi là vị trí đắc địa để xem nó. Không phải ai đến Maldives cũng có thể ngắm nhìn hiện tượng tự nhiên thú vị này, bởi nó sẽ diễn ra một cách ngẫu nhiên và tùy thuộc vào một số điều kiện, bao gồm cả khí hậu và sự phát triển của sinh vật phù du phát quang.
Quần thể của loài tảo phát quang này phân bố tùy thuộc vào nhiệt độ, độ mặn và độ sâu của mặt biển. Chính vì vậy, không phải lúc nào bạn cũng thấy hiện tượng thiên nhiên độc lạ này.
Trên thực tế, ánh sáng xanh điện của hiện tượng này đến từ một phản ứng hóa học gọi là phát quang sinh học. Khi các loài tảo hai roi, một loại sinh vật phù du cực nhỏ, bị kích động bởi chuyển động của nước, chúng có thể giải phóng một chất hóa học gọi là luciferin. Khi luciferin trộn với oxy sẽ khiến cho thực vật phù du phát ra ánh sáng xanh.
Phản ứng đáng chú ý này hoạt động như một cơ chế bảo vệ chống lại những kẻ săn mồi, nhưng cũng có thể được kích hoạt bởi điều kiện biển khắc nghiệt hơn. Rất may, phát quang sinh học không gây hại cho con người và chúng ta có thể chạm vào và bơi trong nước một cách an toàn.
Tuy nhiên, điều tương tự không thể xảy ra đối với những kẻ săn mồi. Những động vật không may mắn ăn phải những vi sinh vật này sẽ bắt đầu tự phát sáng, điều này sẽ thu hút những kẻ săn mồi lớn hơn và cuối cùng chúng cũng sẽ bị ăn thịt.
Theo người dân địa phương tiết lộ, sự kiện ngoạn mục này diễn ra phổ biến từ khoảng cuối mùa hè đến gần cuối năm. Tuy nhiên trên thực tế, rất khó đoán trước được thời gian và địa điểm chính xác của hiện tượng.
Bạn có thể thấy phát quang sinh học ở đâu khác?
Đối với những người không có cơ hội tận mắt nhìn thấy hiện tượng biển sao ở Maldives, thì họ vẫn có thể nhìn được cảnh tượng này ở những nơi khác vì các sinh vật phát quang sinh học vẫn có thể trôi nổi trong vùng nước của một số bãi biển khác trên thế giới.
Các bãi biển xuất hiện hiện tượng biển sao tồn tại ở khắp mọi nơi từ Leucadia ở California, đến Vịnh Mosquito ở Puerto Rico, đến quần đảo Lakshadweep ở Ấn Độ.
Đối với những người không thể thực hiện hành trình đến bất kỳ nơi nào trong số này, những bộ phim nổi tiếng như “Life of Pi” cũng có thể cho thấy được vẻ đẹp đáng kinh ngạc của các sinh vật phát quang sinh học trên màn ảnh.
Một cảnh trong phim “Life of Pi”, trong đó nhân vật chính được chỉ đường bởi các sinh vật phát quang sinh học.
Giải mã bí ẩn hiện tượng Déjà vu
Déjà vu là cảm giác hoặc trạng thái khi chúng ta cảm thấy một sự kiện hoặc tình huống mà chúng ta đang trải qua dường như đã xảy ra trước đó, nhưng thực tế không phải như vậy.
Mặc dù đã có nhiều nghiên cứu và lý thuyết về déjà vu nhưng cơ chế chính xác gây ra hiện tượng này vẫn còn chứa đựng nhiều điều bí ẩn.
Déjà vu là cảm giác một điều gì đó bạn đang trải qua đã xảy ra trong quá khứ. Ảnh: Medical News Today
Bạn đang đi bộ ở một nơi mà bạn chưa từng đến và đột nhiên cảm thấy dường như mình đã đi qua con đường này rồi. Bạn bị choáng ngợp bởi một cảm giác quen thuộc - một ký ức mà bạn không thể chạm tới. Bạn đang trải qua một hiện tượng nổi tiếng gọi là "déjà vu". Nhưng déjà vu là gì và tại sao cảm giác kỳ lạ này lại xảy ra?
Déjà vu là một cụm từ trong tiếng Pháp có nghĩa là "đã nhìn thấy". Nhà triết học người Pháp Émile Boirac lần đầu tiên sử dụng thuật ngữ déjà vu trong một lá thư gửi cho người biên tập sách của ông vào năm 1876, và sau đó là trong cuốn sách của ông với tựa đề "The Psychology of the Future" (Tâm lý học của Tương lai) xuất bản năm 1918.
Déjà vu là cảm giác một điều gì đó mà mọi người đang trải qua đã xảy ra trong quá khứ. Tuy nhiên, khi trải nghiệm déjà vu diễn ra, người đó cũng nhận thức rằng cảm giác quen thuộc này là không chính xác. Các chuyên gia gọi hiện tượng déjà vu là ảo giác trí nhớ liên quan đến sự quen thuộc và không quen thuộc, theo cuốn sách "Psychology of Learning and Motivation" (Tâm lý học của Học tập và Động lực) do nhà xuất bản Elsevier phát hành vào năm 2010. Cuốn sách cũng tiết lộ rằng, khoảng 2/3 dân số từng trải nghiệm déjà vu, và tần suất họ gặp phải hiện tượng này giảm dần theo độ t.uổi.
Khoảng 2/3 dân số từng trải nghiệm déjà vu, và tần suất họ gặp phải hiện tượng này giảm dần theo độ t.uổi.
Một số người báo cáo xuất hiện cảm giác déjà vu ở mức độ thường xuyên và đáng lo ngại. Các trường hợp như vậy có thể do lạm dụng chất gây nghiện, mắc chứng đau nửa đầu và lo âu, hoặc rối loạn giải thể nhân cách - một tình trạng tâm thần mà một người cảm thấy tách rời khỏi cơ thể hoặc môi trường xung quanh họ. Chứng động kinh thùy thái dương được cho là nguyên nhân phổ biến nhất gây ra hiện tượng déjà vu một cách thường xuyên. Các nhà khoa học cho rằng, đối với người mắc bệnh động kinh, déjà vu có thể phát sinh từ các cơn co giật ở thùy thái dương của não hoặc rối loạn chức năng ở các vùng não liên quan đến việc lưu trữ và truy xuất trí nhớ, như vùng hồi hải mã (hippocampus) và hồi cạnh hải mã (parahippocampus).
Tuy nhiên, những người không bị động kinh cũng trải nghiệm déjà vu, nên phải có những lời giải thích khác về lý do tại sao hiện tượng kỳ lạ này xảy ra.
"Một cơ chế khả thi là lý thuyết dựa trên trí nhớ. Theo đó, déjà vu phát sinh khi một tình huống hiện tại rất giống với một trải nghiệm từng gặp trước đó nhưng đã bị lãng quên", bác sĩ Ooha Susmita tại Phòng khám sức khỏe Allo Health, cho biết. "Tình huống mới có thể mang những điểm tương đồng với một sự kiện trong quá khứ, dẫn đến cảm giác quen thuộc mà không có ký ức đi kèm về các chi tiết cụ thể. Déjà vu có thể xuất phát từ việc não bộ cố gắng hiểu những điểm tương đồng này, ngay cả khi chúng ta không thể nhớ lại trải nghiệm ban đầu một cách có ý thức".
Trong quá khứ, các nhà khoa học đãgặp nhiều khó khăn trong việc tái hiện déjà vu trong phòng thí nghiệm vì họ rất khó xác định các tác nhân kích thích có thể gợi lên cảm giác quen thuộc. Nhưng cuối cùng họ đã vượt qua thử thách này. Vào năm 2010, các nhà nghiên cứu tại Đại học Leeds (Anh) đã sử dụng phương pháp thôi miên để gây ra hiện tượng déjà vu ở các tình nguyện viên.
Trong một nghiên cứu khác được công bố trên tạp chí Consciousness and Cognition vào năm 2012, giáo sư tâm lý học Anne Cleary tại Đại học bang Colorado (Mỹ) và cộng sự đã sử dụng công nghệ thực tế ảo (VR) để kiểm tra giả thuyết cho rằng mọi người có thể trải nghiệm déjà vu khi họ bắt gặp cách sắp xếp các đồ vật trong môi trường xung quanh tương tự những gì đã trải qua trong quá khứ, miễn là họ không nhớ lại trải nghiệm quá khứ đó.
Trong quá trình thí nghiệm, Cleary và nhóm của cô ấy đã cố gắng kích hoạt déjà vu ở những người tham gia bằng cách để họ điều hướng các cảnh khác nhau thông qua kính thực tế ảo VR, trong đó một số cảnh có cùng bố cục không gian, nghĩa là các bức tường và đồ đạc của chúng được đặt ở cùng một vị trí. Nhóm nghiên cứu phát hiện mọi người có xu hướng xuất hiện cảm giác déjà vu nhiều hơn khi họ thấy mình ở trong bối cảnh có thiết kế tương tự với những cảnh mà họ đã xem trước đó nhưng không nhớ cụ thể.
Một giả thuyết khác cho rằng déjà vu là kết quả của lỗ hổng tri giác, hoặc phân tách nhận thức (split perception), theo nội dung cuốn sách "PsychologyofLearningandMotivation" (Tâm lý học tập và động lực). Hiện tượng phân tách nhận thức xảy ra khi não xử lý cùng một tín hiệu giác quan hai lần liên tiếp nhau, tại một thời điểm cụ thể. Trong giai đoạn đầu tiên, các tín hiệu ngắn gọnthường không được chú ý một cách có ý thức.Giai đoạn thứ hai diễn ra gần như ngay lập tức sau đó, và cảm giác quen thuộc (déjà vu) được thiết lập do tín hiệu ban đầu không thể gợi nhớ lại.
Năm 2016, Akira O'Connor - giảng viên tại Trường Tâm lý họcvàKhoahọc thần kinhthuộcĐại học St.Andrews ở Scotland - đã trình bày nghiên cứu cho rằng déjà vu hình thành do bộ não điều chỉnh các lỗi trong trí nhớ, theo New Scientist. O'Connor đã sử dụng một kỹ thuật quét não gọi là chụp cộng hưởng từ chức năng (fMRI) để kiểm tra phần nào của não đang hoạt động khi déjà vu được kích hoạt trong phòng thí nghiệm. Kết quả cho thấy, khu vực não hoạt động tích cực khi déjà vu diễn ra không phải là vùng hồi hải mã [một vùng não quan trọng chịu trách nhiệm truy xuất trí nhớ] mà là vùng vỏ não trước trán trung gian (mPFC), một vùng não tham gia khắc phục xung đột thông tin giữa những gì chúng ta nhớ đã trải qua và những gì chúng ta thực sự trải qua.
Điều này có thể giải thích tại sao déjà vu xuất hiện phổ biến hơn ở người trẻ so với người già. Khi một người già đi, déjà vu không còn xảy ra thường xuyên nữa vì vùng vỏ não trước trán trung gian không còn hoạt động hiệu quả, khiến họ gặp nhiều khó khăn hơn trong việc phân biệt những ký ức thực tế và ký ức sai lệch.
"Cho đến nay, không có lý thuyết khoa học nào được chập nhận một cách rộng rãi để giải thích cơ chế hoạt động của déjà vu", Susmitacho biết.
Cần lưu ý rằng déjà vu là một trải nghiệm phổ biến và nó không được coi là dấu hiệu của bất kỳ tình trạng bệnh lý hoặc tâm lý tiềm ẩn nào. "Mặc dù sự hiểu biết của chúng ta về déjà vu đã tiến bộ trong những năm qua nhưng nó vẫn là một hiện tượng phức tạp và hấp dẫn. Chúng ta cần nhiều nghiên cứu hơn để làm sáng tỏ cơ chế chính xác liên quan đến hiện tượng này", Susmita nói.
Vì sao biển Sargasso được các nhà khoa học gọi là 'biển nghĩa địa'? Biển Sargasso là vùng biển bí ẩn và nguy hiểm, tại đây, tảo sargassum nằm rải rác trên mặt nước, giống như những ngôi mộ dưới đáy biển đầy bí ẩn, thu hút nhiều nhà khoa học đến khám phá và nghiên cứu. Trong quá khứ, Columbus cũng từng bị mắc kẹt ở vùng biển Sargasso trong một tháng, nhưng cuối cùng đã...