Bệnh “lạ” không chỉ có ở Quảng Ngãi
Căn bệnh viêm da lòng bàn tay, bàn chân ở Quảng Ngãi đang cuốn theo sự quan tâm của đông đảo mọi người và ngành y tế. Nhưng đây không phải lần đầu tiên có một bệnh “lạ” xuất hiện tại VN!
Trước mặt chúng tôi, bé Nguyễn Thu Tr. người nhỏ thó, tay chân vẫn còn nguyên dấu vết như người phải bỏng, từng vùng da sậm lại, rộp lên, to nhỏ xen kẽ. Cả hàm răng của em có màu tối sậm, đầu ngón tay, ngón chân teo nhỏ.
Bệnh… tránh ánh sáng
Có thể chẩn đoán từ giai đoạn bào thai Bệnh “ma cà rồng” (CEP) là bệnh di truyền nên có thể chẩn đoán bằng cách chọc ối từ tuần thứ 12 hoặc lấy tế bào từ dây rốn từ tuần thứ 16 của thai kỳ để xác định các đột biến. Nếu phát hiện đột biến, các bác sĩ sẽ có những tư vấn kịp thời cho gia đình bệnh nhân.
Cả Tr. và anh trai đã mất vì những biểu hiện tương tự trước đó đều bình thường như những đứ.a tr.ẻ khác khi mới chào đời. Chỉ đến khi hơn 1 tuổ.i, trên người bé mới bắt đầu xuất hiện những mụn nước phồng to, l.ở loé.t, se thâm rồi để lại những sẹo lồi chạy nhiều nhất dọc hai cánh tay. Đặc biệt, những tổn thương này chỉ xuất hiện ở vùng da hở, còn bề mặt vùng bụng, lưng, những vùng được áo quần che kín của bé lại phẳng lì, mịn màng. Theo lời người nhà, khi mới sinh bé có nước tiểu màu hồng và răng có màu nâu đỏ từ khi mọc răng sữa.
Các bác sĩ Bệnh viện Da liễu Trung ương cho biết bệnh bé Tr. được gọi nôm na là bệnh ma cà rồng thời hiện đại, do đặc tính bùng phát tổn thương da khi tiếp xúc với ánh nắng. Những vùng tổn thương này sẽ để lại sẹo kỳ dị trên mặt, tay chân bệnh nhân. Đây là porphyrin bẩm sinh thể hiếm gặp (CEP), một loại bệnh do di truyền gen lặn vì thiếu sót enzyme trong quá trình tổng hợp nhân Heme.
Tr. là bệnh nhân đầu tiên được phát hiện tại VN đầu năm 2012, còn trên thế giới đến nay mới có khoảng 150 bệnh nhân được phát hiện.
Cuộc sống của gia đình chị Nguyễn Thị N., mẹ bé Tr., hoàn toàn đảo lộn sau khi bác sĩ kết luận con gái chị là bệnh nhân “ma cà rồng hiện đại” đầu tiên của VN. “Đa.u đớ.n vô cùng khi người ta cứ xôn xao con tôi ban ngày và lúc được truyền má.u, truyền nước đầy đủ thì bình thường, nhưng đêm đến nó sẽ lùng sục đi… hút má.u người. Mọi người nghĩ nó là ma cà rồng như trong phim vậy” – chị N. lặng người kể.
Nỗi khổ tâm của chị N. bắt nguồn từ những đồn đoán, dị nghị khắp làng trên xóm dưới trong cả tháng qua về căn bệnh mang tên “ma cà rồng” mọi người vốn chỉ biết qua những bộ phim… ma.
Theo các bác sĩ Bệnh viện Da liễu Trung ương, nơi tiếp nhận bé Tr. vào điều trị, khi đến bệnh viện bé có các mụn nước căng chứa dịch bên trong, trên da có vết trợt và vảy của các vết trợt đã cũ. Sẹo lồi xuất hiện dày đặc trên nền tổn thương cũ ở mặt, cổ, tay, chân, vùng da hở tiếp xúc với ánh sáng, các sẹo này làm mặt và tay chân cháu Tr. bị biến dạng, ngoài ra bệnh nhân còn có biểu hiện rậm lông,
Video đang HOT
Sau một tháng điều trị tại Bệnh viện Da liễu trung ương, da bé Tr. không xuất hiện tổn thương mới, các vết mụn nước đã xẹp. Tuy nhiên, các bác sĩ cho hay đây chỉ là điều trị triệu chứng, chưa phải là phương pháp trị triệt căn và cần sự phối hợp của người nhà bé Tr. trong việc hạn chế tối đa tiếp xúc với ánh sáng.
Ngoài ra, có thể hỗ trợ bảo vệ bằng cách cho bé mặc áo chống nắng (trước đây gia đình không biết nên bé Tr. thường mặc áo ngắn tay), đội mũ rộng vành, bôi kem chống nắng có chỉ số chống nắng trên 30. Đồng thời, bé Tr. cần được đeo kính bảo vệ mắt, kiểm tra mắt thường xuyên để tránh các biến chứng như viêm kết mạc giác mạc, lộn mi, dính mi có thể dẫn đến mù lòa.
Hình ảnh tổn thương da và răng của bé Tr. (Ảnh bác sĩ cung cấp)
Sao cứ tê tê say say!
Căn bệnh này dân gian gọi là tê tê say say, giới chuyên môn gọi là bệnh viêm đa rễ thần kinh do thiếu vitamin B1. Song đến nay vẫn chưa tìm được nguyên nhân gây bệnh rõ ràng dù VN đã mời nhiều nhà khoa học quốc tế vào cuộc.
PGS-TS Nguyễn Khắc Hải – nguyên viện trưởng Viện Y học lao động và vệ sinh môi trường, từng có bốn năm làm chủ nhiệm đề tài “Ảnh hưởng của việc khai khoáng với cộng đồng dân cư”, từng qua lại nhiều năm nghiên cứu bệnh tê tê say say ở xã Bình Chân, huyện Lạc Sơn và xã Long Sơn, huyện Kim Bôi, tỉnh Hòa Bình – cho rằng có nhiều nguyên nhân dẫn đến bệnh tê tê say say, trong đó có nguyên nhân xác định được liên quan đến thủy ngân.
Nhóm nghiên cứu đã lấy mẫu gạo, cá, cua, tôm, mẫu má.u, tóc, nước tiểu của bệnh nhân, kết quả phân tích đều cho thấy hàm lượng thủy ngân cao bất thường, hơn 2-5 lần so với bình thường. “Điểm khó khăn là chỉ xét nghiệm được hàm lượng thủy ngân toàn phần, nhưng triệu chứng bệnh liên quan đến thủy ngân giống bệnh tê tê say say lại do thủy ngân hữu cơ, mà lúc đó VN chưa phân tích được hàm lượng thủy ngân hữu cơ” – ông Hải cho biết.
Tuy nhiên, nhận định liên quan đến thủy ngân của nhóm PGS Hải chưa được giới chuyên môn đồng thuận. Trong đó có ý kiến nếu là loại bệnh nhiễm độc, tại sao lại có hiện tượng bùng phát bệnh theo đợt?
Theo phân tích này, từ năm 1995 đến nay đã có ba đợt xuất hiện số lượng bệnh nhân tê tê say say lớn là năm 1995, 2006 và 2010. Gần đây nhất, năm 2010 bệnh tê tê say say xuất hiện trở lại tại 5/10 xóm của xã Bình Chân, huyện Lạc Sơn, 128 người mắc.
Triệu chứng chung của những người mắc bệnh là đi không vững, teo các cơ cẳng chân, đau các khớp, tr.ẻ e.m mắc bệnh có biểu hiện kém nhanh nhẹn, có thể liệt vận động. Từ năm 2007 trở về trước đã có một số trường hợp t.ử von.g. Bệnh có thể xuất hiện ở nhiều độ tuổ.i, nhưng nhóm tuổ.i thường gặp nhất là 30-39.
Nguyên thứ trưởng Bộ Y tế Trịnh Quân Huấn cho biết một số mẫu bệnh phẩm liên quan đến bệnh tê tê say say đã được gửi đi xét nghiệm tại Nhật nhưng không phát hiện điều gì bất thường. Trả lời nguyên nhân nào dẫn đến bệnh tê tê say say, vì sao bệnh trở đi trở lại, ông Trịnh Quân Huấn cho rằng đây có thể là một trong những bí ẩn của y khoa.
Còn PGS Nguyễn Khắc Hải nhận định tê tê say say là một trong số rất ít căn bệnh “lạ” (cùng với bệnh “lạ” hiện nay ở Quảng Ngãi) mà ông thấy trong cuộc đời làm nghề y của mình.
Theo tuổ.i trẻ
Phòng và chữa thế nào?
Cho đến nay, dù khoa học có những bước phát triển đáng kể trên nhiều lĩnh vực nhưng căn nguyên chính xác gây bệnh tổ đỉa vẫn chưa được đưa ra. Chính vì vậy, dường như các biện pháp điều trị cho những bệnh nhân mắc bệnh này chỉ dừng lại ở việc làm thuyên giảm triệu chứng. Tuy nhiên, người mắc bệnh tổ đỉa không nên quá lo lắng về những biểu hiện khi rầm rộ khi thoái lui của bệnh vì bệnh không lây truyền và có thể ngăn ngừa quá trình tăng nặng.
Nguyên nhân của bệnh tổ đỉa cho đến nay chưa được xác định một cách chắc chắn bởi do nhiều nguyên nhân khác nhau và có thể gọi là rất phức tạp. Ở những bệnh nhân tổ đỉa người ta thường thấy có liên quan đến tiếp xúc với hóa chất trong công việc hằng ngày và tiếp xúc thường xuyên.
Tại vị trí của tổ đỉa, thường do tiếp xúc với xăng, dầu, các loại xà phòng, chất tẩy rửa (xà phòng giặt, xà phòng tắm, kem rửa mặt,...), nhựa, cao su (giày, dép, thắt lưng...), đặc biệt bệnh tổ đỉa thường gặp ở người có cơ địa dị ứng như hen suyễn, dị ứng da, viêm mũi dị ứng, nhất là cơ địa dị ứng của da... Người ta cũng hay gặp bệnh tổ đỉa ở những bệnh nhân có rối loạn thần kinh giao cảm, biểu hiện như ra mồ hôi ở gan bàn tay, gan bàn chân. Yếu tố môi trường cũng được đề cập tới như khói (khói thuố.c, khói bếp).
Người ta cũng đã gặp những bệnh nhân tổ đỉa do da bị nhiễm khuẩn như mắc bệnh do nấm kẽ, đặc biệt là nhiễm khuẩn da do loại tụ cầu vàng (S. aureus). Một số loại thức ăn như tôm, cua, ốc khi người có cơ địa dị ứng ăn vào cũng có thể là những yếu tố làm xuất hiện hoặc tăng nặng bệnh tổ đỉa. Nói tóm lại, bệnh tổ đỉa có liên quan đến rất nhiều yếu tố cả bên trong và bên ngoài trên một cơ thể có tình trạng da đặc biệt dễ bị dị ứng.
Vi khuẩn tụ cầu vàng gây nhiễm khuẩn da trong bệnh tổ đỉa.
Bệnh tổ đỉa tăng nặng ở những người tăng tiết mồ hôi
Bệnh tổ đỉa thường xảy ra từng đợt có khi không điều trị gì cũng tự khỏi rồi một thời gian lại xuất hiện. Biểu hiện ban đầu của bệnh là xuất hiện ngứa hoặc rát. Ngứa là một dấu hiệu (triệu chứng rất điển hình). Bệnh nhân cũng có thể có hiện tượng tăng tiết mồ hôi ở vùng da sẽ bị bệnh hoặc tăng tiết mồ hôi ở lòng bàn tay, bàn chân. Sau đó xuất hiện mụn nước. Mụn nước của bệnh tổ đỉa có màu trắng trong, kích thước của mụn nước không lớn vào khoảng trên dưới 1mm.
Đặc điểm của mụn nước là nằm sâu trong da, mật độ chắc, rất khó tự vỡ. Ít khi chỉ có một mụn mà có thể tập trung nhiều mụn nước kết tụ lại ở một vùng da làm cho da gồ lên nhìn hoặc sờ vào sẽ thấy rõ. Vị trí hay gặp nhất là ở lòng bàn tay, nhất là rìa ngón tay. Cũng có thể gặp ở lòng bàn chân, rìa các ngón chân nhưng tỷ lệ thấp hơn ở bàn tay, ngón tay. Mụn nước sẽ khô dần để lại vùng da dày sừng có màu vàng hơi đục và sẽ bong da. Mụn nước tổ đỉa ít khi tự vỡ vì chúng ở sâu trong da trừ khi chích, bóp, nặn.
Khi có các động tác này thì có nguy cơ bị nhiễm khuẩn nếu da vùng đó không sạch. Khi tổ đỉa nhiễm khuẩn thì mụn tổ đỉa sẽ sưng, đỏ, có thể có phản ứng toàn thân như sốt nhẹ, hạch vùng gần tổ đỉa (nách) hoặc bẹn có thể sưng lên, đau. Bệnh tổ đỉa không gây nguy hiểm đến tính mạng nhưng hay tái phát và việc điều trị khỏi hẳn cũng gặp không ít khó khăn. Bệnh tổ đỉa cũng không lây cho người khác, không có biến chứng gì nguy hiểm cho tính mạng người bệnh trừ khi bị bội nhiễm.
Không nên quá lo lắng khi bị bệnh tổ đỉa
Khi bị bệnh tổ đỉa không nên bi quan cho rằng bệnh tổ đỉa không chữa được nhưng cũng không nên dùng thuố.c không có chỉ định của bác sĩ. Vì vậy, khi nghi ngờ bị bệnh nên đi khám bác sĩ chuyên khoa da liễu để có thể xác định được nguyên nhân. Khi biết nguyên nhân thì việc điều trị sẽ gặp nhiều thuận lợi hơn. Nếu có liên quan đến hóa chất như xăng, dầu, xà phòng, nhựa, cao su, da (giày, thắt lưng) nên tránh không tiếp xúc. Luôn giữ vệ sinh da sạch sẽ, nhất là vùng có tổ đỉa để tránh nhiễm khuẩn.
Không nên gãi, nặn, chích làm vỡ mụn tổ đỉa (trừ khi có bội nhiễm mưng mủ, người ta có thể dùng dụng cụ vô khuẩn để chích, nặn mủ rồi dùng các thuố.c sát khuẩn bôi vào, nếu cần thiết có thể dùng kháng sinh toàn thân khi có sốt do nhiễm khuẩn). Có thể dùng các dung dịch sát khuẩn da nhẹ như nước muối sinh lý, dung dịch thuố.c tím 0,1% rửa, ngâm vùng da bị tổ đỉa để tránh hiện tượng bội nhiễm. Nếu dùng thuố.c Đông y cũng cần lưu ý (nhất là dùng cho trẻ nhỏ) phải có sự kê đơn của thầy thuố.c Đông y, không nên dùng thuố.c theo sự mách bảo.
Theo Sức khỏe đời sống
Viêm da dị ứng tiếp xúc do cao dán Tôi bị đau 2 khớp vai kéo dài, do không có điều kiện đi khám nên tôi đã tự mua một loại cao dán được quảng cáo là có tác dụng chữa đau nhức xương khớp về dán tại chỗ đau. Sau khi dán, tình trạng đau khớp của tôi có dấu hiệu thuyên giảm nhưng sau hơn 1 ngày tôi bắt đầu...