Bê bối Evergrande và những hệ lụy nặng nề
Ngày 20/3, các nhà quản lý Trung Quốc đã cáo buộc Tập đoàn bất động sản Evergrande và người sáng lập thổi phồng doanh thu lên 78 tỷ USD, khiến tập đoàn bất động sản mắc nợ nhiều nhất thế giới này trở thành trung tâm của vụ gian lận tài chính lớn nhất từ trước đến nay của đất nước tỷ dân.
Trong hồ sơ gửi lên Sở Giao dịch chứng khoán Thâm Quyến hôm 18/3, Hengda Real Estate, một trong những đơn vị hàng đầu của Tập đoàn tại Trung Quốc cho biết Ủy ban Điều tiết chứng khoán Trung Quốc (CSRC) đã áp dụng hình phạt 4,175 tỷ nhân dân tệ (580 triệu USD) đối với công ty.
“Bóng ma” về sự sụp đổ của Evergrande đang lớn hơn bao giờ hết.
Hứa Gia Ấn, người sáng lập và là Chủ tịch Tập đoàn Evergrande, đã bị phạt 47 triệu nhân dân tệ (6,5 triệu USD) vì khai man và bị cáo buộc có vi phạm khác. Ông Hứa, từng là người giàu nhất Trung Quốc, cũng bị cấm tham gia thị trường chứng khoán suốt đời. Những phát hiện này được tiết lộ sau cuộc điều tra kéo dài 8 tháng của CSRC, theo báo cáo của CNN.
Theo một tuyên bố của công ty đưa ra vào tháng 9, cuộc điều tra trước đó đã làm chệch hướng các cuộc đàm phán tái cơ cấu nợ của Evergrande với các trái chủ ở nước ngoài vào mùa Thu, vì công ty không thể phát hành trái phiếu mới. Vài ngày sau, Evergrande cho biết chủ tịch của họ đã bị chính quyền Trung Quốc bắt giữ vì nghi ngờ “phạm tội”. Vào tháng 1/2024, một tòa án Hồng Kông (Trung Quốc) đã ra lệnh thanh lý tài sản của Evergrande.
Trong hồ sơ gửi đi ngày 18/3, Hengda cho biết CSRC đã cáo buộc công ty vi phạm một số hành vi, bao gồm thổi phồng doanh số bán hàng trong báo cáo tài chính, dựa vào những số liệu bị cáo buộc là giả mạo này để bán trái phiếu và không tiết lộ thông tin liên quan theo yêu cầu.
Cơ quan quản lý cho biết Hengda đã bịa đặt doanh thu 214 tỷ nhân dân tệ (30 tỷ USD) trong năm 2019, chiếm một nửa doanh thu của năm đó. Doanh thu 350 tỷ nhân dân tệ (48,6 tỷ USD) khác trong năm 2020, chiếm 78% doanh thu, cũng bị làm giả. Kết quả là lợi nhuận ròng của năm 2019 đã tăng cao 63% và lợi nhuận ròng của năm 2020 là 87%.
Theo CNN, vụ l.ừa đ.ảo bị cáo buộc lên tới tổng số t.iền lên tới 564,1 tỷ nhân dân tệ (78 tỷ USD) trong hai năm, là vụ gian lận tài chính lớn nhất từ trước đến nay trên thị trường chứng khoán Trung Quốc đại lục.
Ngoài các hình phạt áp dụng cho Hengda và ông Hứa, 6 CEO khác đã bị CSRC phạt vì “chịu trách nhiệm trực tiếp”. Giống như ông Hứa, Hạ Hải Quân, cựu Phó chủ tịch kiêm CEO của Tập đoàn Evergrande, cũng bị cấm tham gia thị trường chứng khoán quốc gia suốt đời.
Video đang HOT
Cơ quan quản lý cho biết: “Hứa Gia Ấn đã đưa ra các quyết định, tổ chức và thực hiện hành vi gian lận tài chính… Hạ Hải Quân đã tổ chức, sắp xếp và chuẩn bị các báo cáo tài chính giả mạo … phương thức của họ thực sự tồi tệ và tình hình rất nghiêm trọng”.
Theo Business Standard, các cáo buộc gian lận của Evergrande đã lấn át Luckin Coffee Inc. và Enron Corp., giáng một đòn mạnh vào danh tiếng của cựu kiểm toán viên và cơ quan giám sát tài chính của đất nước. Nó làm dấy lên mối lo ngại về mức độ phổ biến của các vấn đề kế toán như vậy, giống như việc tân Chủ tịch CSRC đang cố gắng thắt chặt giám sát.
Zerlina Zeng, nhà phân tích tín dụng cấp cao tại Creditsights Inc, cho biết: “Các khoản phạt CSRC có thể là lời cảnh báo cho chủ sở hữu của các nhà phát triển không trả nợ khác rằng việc không hợp tác với chính quyền trong việc tái cơ cấu nợ có thể dẫn đến hậu quả nghiêm trọng”.
Brock Silvers, CEO của công ty cổ phần tư nhân Kaiyuan Capital cho biết: “Vụ l.ừa đ.ảo bị cáo buộc g.ây s.ốc về quy mô. Hứa Gia Ấn đã trở thành mục tiêu dân sự và hình sự ngay khi Evergrande được lệnh thanh lý”.
Hành động pháp lý đối với Evergrande được đưa ra khi Trung Quốc tiếp tục vật lộn với tình trạng suy thoái bất động sản đang làm xói mòn tăng trưởng kinh tế và tài sản hộ gia đình, khi doanh số bán nhà và giá cả sụt giảm. Thước đo của Bloomberg về cổ phiếu của các nhà phát triển Trung Quốc đã giảm tới 1,1% trong phiên giao dịch sáng sớm ngày 19/3, mức lỗ lên tới 54% trong năm qua.
Một số nhà đầu tư hoan nghênh động thái của CSRC, coi đây là bước đi tích cực trong việc điều tiết tài chính. Yu Yingdong, Tổng giám đốc của Công ty TNHH Quản lý tài sản Cowin Thâm Quyến cho biết: “Đây là một điều tốt”. Các cơ quan quản lý dự kiến “sẽ tiếp tục duy trì áp lực trong tương lai”. “Bóng ma” về sự sụp đổ của Evergrande ngày càng lớn, cho thấy những thách thức cơ cấu lớn hơn trong lĩnh vực bất động sản của Trung Quốc.
Với khoản nợ hơn 300 tỷ USD, tình thế khó khăn của Evergrande phản ánh xu hướng căng thẳng tài chính ngày càng gia tăng giữa các nhà phát triển bất động sản lớn. Hiệu ứng gợn sóng là rõ ràng, với việc một số công ty hàng đầu không chịu nổi áp lực ngày càng tăng của nghĩa vụ nợ trong bối cảnh cơ quan quản lý thắt chặt giám sát. Dữ liệu chính thức vẽ ra một bức tranh ảm đạm, báo hiệu sự sụt giảm 9% trong đầu tư bất động sản và giảm 30% số lượng khởi công xây dựng mới, làm tăng thêm mối lo ngại về sự ổn định của lĩnh vực này.
Bản chất méo mó của thị trường bất động sản Trung Quốc đặt ra những thách thức ghê gớm cho các bên liên quan đang vật lộn với động thái nợ. Với hàng tỷ khoản nợ đang chờ bùng nổ, các nhà phát triển nhận thấy mình đang gặp khủng hoảng, phải điều hướng sự cân bằng giữa khả năng thanh toán và sự đổ vỡ tài chính. “Bóng ma” vỡ nợ ngày càng lớn, phủ bóng đen bất ổn đối với các nhà đầu tư, chủ nợ và nền kinh tế nói chung. Trong bối cảnh đó, các cơ quan quản lý phải đối mặt với áp lực ngày càng tăng để khôi phục niềm tin và trách nhiệm giải trình của thị trường.
Thời điểm quyết định với kinh tế châu Âu
Các quy định chặt chẽ hơn và việc EU ngừng tài trợ thông qua một số quỹ sẽ khiến các nước thành viên gặp khó khăn về nguồn tài chính.
Các nhà kinh tế dự báo những rủi ro liên quan đến việc EU chấm dứt nguồn tài trợ sau đại dịch vào năm 2026. Ảnh: AFP/TTXVN
Theo nhận định của tờ Politico (Mỹ) ngày 19/3, năm 2026 có thể là thời điểm quyết định đối với nền kinh tế châu Âu.
Cú giáng kép từ việc EU đưa ra các quy tắc chi tiêu mới và việc Ủy ban châu Âu ngừng cung cấp tài chính có thể để lại một "lỗ hổng" trong ngân sách của các quốc gia mắc nợ cao, đặc biệt là Pháp và Italy - có thể chỉ vài tháng trước khi cả hai nước phải đối mặt với cuộc bầu cử quan trọng.
Nils Redeker thuộc Viện nghiên cứu Jacques Delors (Pháp) cho biết: "Có nguy cơ là nếu chúng tôi không đầu tư đủ thì châu Âu sẽ quay trở lại thập kỷ của những năm 2010".
Các nền kinh tế Nam Âu đã sa lầy vào tình trạng suy thoái kéo dài sau cuộc khủng hoảng khu vực đồng euro năm 2009, với nợ công và tỷ lệ thất nghiệp tăng cao trong bối cảnh chính phủ thường xuyên thay đổi. Các nền kinh tế bị ảnh hưởng nặng nề nhất, chẳng hạn như Hy Lạp, vẫn trì trệ ở dưới mức trước khủng hoảng sau hơn một thập kỷ cải cách đầy khó khăn.
Nhiều nhà kinh tế khẳng định rằng sẽ có những rủi ro liên quan đến việc Ủy ban châu Âu chấm dứt quỹ tài trợ sau đại dịch COVID-19 vào năm 2026. Đồng thời, các chính phủ sẽ phải tiếp tục đầu tư vào các dự án xanh và kỹ thuật số nếu không có nguồn tài trợ này từ Brussels.
Những quốc gia có khoản nợ lớn có thể phải gánh chịu cú sốc và các nhà phân tích cảnh báo rằng vấn đề sẽ ảnh hưởng nặng nề đến nhiều nền kinh tế, gây ra tác động dây chuyền đến lĩnh vực chính trị.
Các đảng cầm quyền ở Pháp và Italy - hai nền kinh tế lớn nhất khu vực đồng euro sau Đức - có lý do để lo lắng. Cuộc bầu cử tổng thống Pháp tiếp theo diễn ra vào tháng 4/2027, với việc Tổng thống Emmanuel Macron không thể tái tranh cử và nhà lãnh đạo cực hữu Marine Le Pen đang nhận được sự ủng hộ. Cuộc tổng tuyển cử ở Italy dự kiến diễn ra không muộn hơn cuối năm đó.
Hiện tại, nhiều quốc gia châu Âu đang phụ thuộc vào một loạt chương trình hỗ trợ và miễn trừ của EU nhằm mục đích giảm bớt hậu quả tài chính do đại dịch COVID-19 gây ra, bao gồm Quỹ Phục hồi và Bền vững (RRF), trong đó các nước EU phát hành nợ chung lần đầu tiên. Các quỹ này vẫn đang cung cấp "huyết mạch" cho những quốc gia có nhiều nợ nhất. EU cũng đang rót hàng tỷ euro vào các dự án xanh và kỹ thuật số thông qua quỹ chuyên dụng này - trị giá hơn 700 tỷ euro - dự kiến sẽ hết hạn vào cuối năm 2026.
Cùng với đó, Ủy ban châu Âu sẽ đình chỉ các quy định trợ cấp công nghiêm ngặt được gọi là viện trợ nhà nước - giúp các nước giàu hơn có quyền tự do củng cố các ngành công nghiệp chiến lược của họ - vào năm 2025. Mặc dù điều này sẽ không ảnh hưởng tới ngân sách quốc gia nhưng nó sẽ hạn chế khả năng linh hoạt của các chính phủ.
Chuyên gia Lydia Korinek thuộc Viện nghiên cứu Kinh tế ZOE nhận định: "Có một vách đá tài chính đang rình rập. Bộ quy tắc tài chính mới không hỗ trợ các thành viên đối phó với vách đá tài chính đó".
Như vậy, cuộc cải cách các quy định chi tiêu của EU, được ký kết gần đây nhằm mục đích giúp các nước có thêm thời gian để cắt giảm nợ và chi tiêu, có thể chỉ mang lại sự cứu trợ tạm thời cho các nền kinh tế đang gặp khó khăn, nhưng nguy cơ phải gánh một khoản chi phí lớn hơn trong tương lai.
Jeromin Zettelmeyer, Giám đốc tổ chức nghiên cứu Bruegel cho biết, các quốc gia có thể tránh được việc "đứng bên bờ vực" kinh tế vào năm 2027 nếu họ bắt đầu kiểm soát chi tiêu một cách quyết liệt hơn từ nay đến lúc đó.
Một quan chức của Nghị viện châu Âu, người tham gia đàm phán về các quy tắc chi tiêu mới, cho biết: "Các quy tắc mới sẽ có hiệu lực cho đến khi [RRF hết hạn] vào năm 2026". Lập trường của quan chức này là quỹ hỗ trợ sau đại dịch hết hạn sẽ khiến các nước mắc nợ nhiều phải tự bỏ t.iền mặt.
Trong khi đó, áp lực càng đè nặng trước sự trở lại tiềm năng của Donald Trump với tư cách tổng thống Mỹ, vốn có thể khuyến khích các nước EU tăng cường chi tiêu quốc phòng, làm tăng thêm áp lực tài chính của họ.
Chủ tịch Ủy ban châu Âu đã loại trừ việc gia hạn RRF sau năm 2026 và một nhà ngoại giao EU cho biết phần lớn nguồn tài trợ từ Quỹ gắn kết của EU - nói chung là chi tiêu cho cơ sở hạ tầng cho các khu vực nghèo hơn - sẽ được phân bổ sau năm 2026, có thể được sử dụng để lấp đầy khoảng trống mà RRF để lại. Ngoài ra, Quỹ Khí hậu Xã hội - một công cụ mới để hỗ trợ các dự án xanh - cũng sẽ được ra mắt.
Tuy nhiên, nhiều người không nghĩ rằng điều đó là đủ. Chuyên gia Zettelmeyer lưu ý nhu cầu chi tiêu của các quốc gia sẽ "quá lớn để có thể dung hòa nếu không có thêm t.iền hỗ trợ ở cấp độ EU".
IMF: Kinh tế Trung Quốc tiếp tục giảm tốc đến năm 2028 Quỹ T.iền tệ quốc tế (IMF) dự báo nền kinh tế Trung Quốc sẽ tiếp tục giảm tốc trong những năm tới, do phải vật lộn với năng suất giảm và dân số già hóa nhanh chóng. Cảng hàng hóa ở Thượng Hải, Trung Quốc. Ảnh: AFP/TTXVN Theo báo cáo công bố ngày 2/2 của IMF, nền kinh tế lớn thứ hai thế...
