Băn khoăn với bút điện tử
Đề án dạy và học ngoại ngữ trong hệ thống giáo dục quốc dân 2008-2020 đang được thực hiện ở năm học thứ 3 với việc dạy đại trà ở lớp 3, 4 và thí điểm ở lớp 5 và 6.
Và trong 14 danh mục thiết bị cần thiết để dạy học tiếng Anh theo yêu cầu của đề án trên có bút điện tử (thường gọi là bút chấm đọc). Việc có tên trong danh mục này khiến nhiều địa phương buộc phải quan tâm, đầu tư và xem như “một thiết bị bắt buộc phải có khi thực hiện đề án”.
Đầu tư bút chấm đọc
Theo Ban chỉ đạo đề án thí điểm dạy học tiếng Anh:”Bút chấm đọc là phương tiện hữu ích có thể khắc phục được phát âm chưa chuẩn của giáo viên người Việt”.Phát biểu này tại một số hội thảo tập huấn thí điểm tiếng Anh đã củng cố thêm niềm tin của các nhà quản lý ở nhiều địa phương về việc “đầu tư bút chấm đọc để thay thế giáo viên không đạt chuẩn”.
Trước khi bút chấm đọc có tên trong danh mục thiết bị cần thiết của đề án, ở các thành phố lớn, nhiều trường cũng sử dụng bút chấm đọc cho giáo viên và giới thiệu với phụ huynh mua cho học sinh sử dụng.
Phần lớn các loại bút chấm đọc có trên thị trường hơn 10 năm qua đều có nguồn gốc từ Trung Quốc, Đài Loan. Bút đi kèm với sách được mã hóa. Người học chấm bút vào các chữ đã được mã hóa trong sách thì có thể nghe phát âm chuẩn để học theo.
So với cách học nghe nói truyền thống (nghe băng cassette) thì bút chấm đọc tiện dụng và thích hợp với tâm lý t.rẻ e.m (bậc tiểu học). Nhưng giá cả các loại bút chấm đọc trên thị trường phần lớn đều rất đắt, dao động 2-3 triệu đồng/chiếc (thời kỳ đầu), chất lượng không đồng đều. Mục đích của bút là giúp người học phát âm chuẩn, nhưng có những loại bút phát âm không chuẩn, âm thanh bị méo…Vì thế không phải ai cũng sẵn sàng đầu tư bút chấm đọc mà lựa chọn những thiết bị rẻ hơn vẫn đạt hiệu quả cho đến khi… bút chấm đọc có tên trong danh mục thiết bị của Bộ GD-ĐT.
Robot teacher của Viện Vật lý VN là sản phẩm bút chấm đọc đầu tiên được đề án dạy học ngoại ngữ trong hệ thống giáo dục quốc dân giới thiệu cho các cơ sở GD-ĐT – Ảnh: Việt Dũng
Video đang HOT
Giai đoạn thí điểm đầu tiên (lớp 3, 4), Bộ GD-ĐT giới thiệu sản phẩm bút chấm đọc (Robot teacher) của Viện Vật lý VN. Theo ông Nguyễn Ngọc Hùng – thường trực ban chỉ đạo đề án, “đây là sản phẩm đã được thẩm định về chất lượng và an toàn trong sử dụng”.
Robot teacher lập tức được rất nhiều địa phương đặt mua theo kinh phí của đề án dạy học ngoại ngữ, với giá đắt gần 2,5 triệu đồng/chiếc. TS Doãn Hà Thắng, tác giả của Robot teacher, cho biết có trên 90 trường tiểu học trong hệ thống thí điểm của đề án đã sử dụng thiết bị này.
Theo một số hiệu trưởng các tỉnh thành, tùy theo khả năng của địa phương có nơi chỉ đầu tư 1 bút chấm đọc/trường, có nơi 1 giáo viên dạy tiếng Anh của đề án/chiếc, nhưng cũng có nơi vận động cả phụ huynh học sinh mua. Robot teacher trong giai đoạn đầu thí điểm đề án tiếng Anh đã mặc nhiên được hiểu là “bạn đồng hành” với vai trò hỗ trợ.
Rắc rối
Tháng 3/2012, trong thông báo kết luận của Thứ trưởng Bộ GD-ĐT Nguyễn Vinh Hiển chỉ đạo về dạy tiếng Anh thí điểm trong hệ thống giáo dục quốc dân đã nêu rõ: “Nhà xuất bản (NXB) Giáo Dục in sách giáo khoa có phụ mã mở với các thiết bị phụ trợ để các đơn vị cùng khai thác. Các đơn vị tham gia số hóa thiết bị tài liệu phải có thiết bị nhận dạng có chất lượng đọc được 64.000 mã phân biệt trên tài liệu sách giáo khoa của NXB Giáo Dục”.
Tiếp thu chỉ đạo này, NXB Giáo Dục phối hợp với ban chỉ đạo đề án tổ chức thẩm định đối với các đơn vị có sản phẩm bút chấm đọc đang chào hàng. Ngoài Robot teacher được “đặc cách” chọn thẳng (do đã được sử dụng thí điểm trước đó), bảy đơn vị còn lại được kiểm tra, thẩm định về thủ tục pháp lý và chất lượng sản phẩm. 4/7 đơn vị được xác nhận “đảm bảo chất lượng” và được chính thức giới thiệu cùng với Robot teacher. Từ mức giá 2,5 triệu đồng/chiếc, bút chấm đọc của các đơn vị mới đã hạ giá xuống mức 1,5 triệu đồng/chiếc.
Ngoài những sản phẩm được chính thức giới thiệu, một số trường, giáo viên cũng chủ động mua bút chấm đọc trên thị trường. Nhưng rắc rối xảy ra khi không có mã nguồn mở cho tất cả các loại bút chấm đọc nên mỗi loại bút chỉ đọc được loại sách cho riêng nó.
Trong hội thảo tập huấn thí điểm tiếng Anh lớp 5 đầu năm học mới tổ chức tại Hà Nội mới đây, giáo viên nhiều tỉnh thành đã bày tỏ ý kiến về việc “được trang bị bút nhưng không dùng được”. Giải thích về việc này, ông Nguyễn Ngọc Hùng cho biết: do chưa có bộ mã mở dùng chung cho tất cả các loại bút được thẩm định nên nếu dùng mã của đơn vị này thì đơn vị khác không thể tham gia.
Trong khi đó do năng lực cung ứng và khả năng phục vụ của doanh nghiệp tới địa phương hạn chế nên NXB Giáo Dục chỉ mã hóa số lượng sách theo nhu cầu của doanh nghiệp hay sở GD-ĐT chứ không thể mã hóa tất cả số lượng sách cho học sinh trong diện thí điểm. Có nghĩa các sở GD-ĐT chọn mua loại bút nào thì phải “đặt hàng” số lượng với NXB Giáo Dục để mã hóa sách theo code tương ứng.
Đại diện NXB Giáo Dục cho biết năm học 2012-2013 sẽ phủ mã code 130.000 cuốn sách giáo khoa tiếng Anh lớp 3 sử dụng cho năm loại bút đã được thẩm định và phủ mã code khoảng 20.000 cuốn sách giáo khoa lớp 4 cho một loại bút. Việc nghiên cứu mã nguồn mở vẫn là bài toán chưa xác định được thời hạn hoàn thành.
Có thay được giáo viên?
Cô Giao – một giáo viên tiếng Anh ở Trường THCS Ngọc Lâm, Long Biên, Hà Nội – cho rằng bút chấm đọc có hiệu quả với giáo viên nhưng không thật hữu ích cho học sinh, nhất là học sinh mới phát âm. Với t.rẻ e.m cần dạy các em đặt lưỡi, uốn lưỡi thế nào, giáo viên phải trực tiếp sửa thì học sinh mới phát âm chuẩn được. Lạm dụng và đặt niềm tin quá nhiều vào bút chấm đọc là không đúng.
Một số giáo viên dạy tiếng Anh tiểu học ở TP Hòa Bình (tỉnh Hòa Bình) nhận xét: bút chấm đọc có ưu đ.iểm gọn nhẹ, thay thế máy cassette nhưng việc kiểm tra đọc của học sinh không hiệu quả vì giáo viên chỉ có một chiếc bút, nên không thể cho tất cả 35 học sinh được nghe nói trong một tiết học. Nếu trang bị cho mỗi học sinh/chiếc thì quá đắt. Trong điều kiện hiện tại, dạy học sinh phát âm qua đài, đĩa vẫn tiện lợi hơn.
Ông Bùi Anh Tuấn, trưởng phòng giáo dục tiểu học Sở GD-ĐT Nam Định, cho biết: Nam Định đến nay không trang bị bút chấm đọc cho giáo viên dạy tiếng Anh thí điểm.
“Bút chấm đọc chỉ là phương tiện hỗ trợ trong điều kiện kinh tế khá giả. Nó chỉ thuận lợi cho học sinh tự học ở nhà (khi bố mẹ không biết tiếng Anh), còn trên lớp nó không thể thay thế giáo viên. Một bút chấm đọc có chất lượng tốt, phát âm chuẩn nhưng để mấy chục học sinh nghe được phải phát ra loa chuẩn. Còn hiện tại loa của bút rất nhỏ, không thích hợp trong điều kiện giáo viên chỉ có một chiếc bút” – ông Tuấn nhận xét.
Theo t.uổi trẻ
Chất lượng là do người dạy và học
Năm học 2012-2013 vừa mới bắt đầu, nhưng những dư luận về chiếc bút điện tử, một trong nhiều loại thiết bị hỗ trợ dạy học ngữ âm, đã khiến cho niềm vui được học tiếng Anh một cách bài bản từ lớp 3 của học sinh và phụ huynh không trọn vẹn. Liệu thiết bị hỗ trợ dạy và học này có quyết định sự thành bại của một đề án được xây dựng và thực hiện bằng quyết tâm của Chính phủ và toàn ngành giáo dục như người ta đang bàn tán ?
Đề án dạy và học ngoại ngữ trong hệ thống giáo dục quốc dân giai đoạn 2008-2020 (Đề án) chính thức được triển khai từ năm học 2010-2011, với việc thí điểm dạy tiếng Anh lớp 3.
Đến nay, tiếng Anh đã được dạy và học đại trà ở lớp 3, 4 đang thí điểm lớp 5 và 6. Nhà xuất bản Giáo dục Việt Nam (NXB GD) đã xây dựng và triển khai viết sách giáo khoa (SGK), đồng thời cùng với các đơn vị chức năng của Bộ GD-ĐT xây dựng danh mục đồ dùng tối thiểu phục vụ cho dạy và học tiếng Anh gồm 14 thiết bị cần thiết, trong đó ngoài bút điện tử (BĐT) còn có đĩa CD, VCD, bảng tương tác....
Thiết bị hỗ trợ giảng dạy trong việc học tiếng anh (ảnh minh họa)
5 đơn vị sản xuất BĐT được giới thiệu:Viện Vật lý (Viện KHCN Việt Nam) - sản phẩm Robot Teacher Công ty TNHH MTV Viễn Thông và dịch vụ truyền hình VTC Kids TV1 và Kids TV2 Công ty TNHH Tân Nhật Minh - Talk Pen Công ty CP Giáo dục và công nghệ thành phố Thông Minh Smart - Talk và Tot-Talk Công ty TNHH Thạch Liên Hưng E Pen - Tân từ điển.
BĐT không phải là thiết bị mới và trên thực tế đã được một số nhà trường ở các thành phố lớn đưa vào sử dụng khoảng mươi năm nay. Học sinh có thể dùng BĐT nghe phát âm chuẩn để học theo, bởi vậy, như TS Nguyễn Ngọc Hùng, Thường trực Ban chỉ đạo Đề án từng khẳng định, nơi nào có đài cassette thì không cần phải có BĐT.
Còn những nơi có điều kiện, SGK tiếng Anh đã được số hóa nên giáo viên, học sinh có thể kết hợp với nhiều loại thiết bị như đài, USB, BĐT, bảng tương tác để phục vụ cho dạy và học. Tuy nhiên, như đ.ánh giá của GS-TS Hoàng Văn Vân, Tổng chủ biên bộ SGK tiếng Anh từ lớp 3 đến lớp 12, thiết bị, nhất là thiết bị công nghệ cao, có vai trò quan trọng, nhưng yếu tố quyết định chất lượng dạy và học vẫn là người dạy và người học, còn thiết bị chỉ là hỗ trợ. Trong chừng mực nào đấy, việc lạm dụng thiết bị dễ khiến giáo viên ỉ lại.
Nhằm chống độc quyền và làm giá, tạo nên sự cạnh tranh lành mạnh giữa các nhà sản xuất, cung ứng thiết bị, góp phần nâng cao chất lượng sản phẩm, giảm giá thành, nên bước vào giai đoạn đại trà, ngoài Viện Vật lý (Viện KHCN Việt Nam) đã tham gia trong giai đoạn thí điểm, NXB GD đã tổ chức hội đồng nghiệm thu hồ sơ thiết bị BĐT và kênh Audio dữ liệu SGK tiếng Anh của 4 công ty đã được Cục Sở hữu trí tuệ (Bộ Khoa học và Công nghệ) cấp giấy chứng nhận.
Nhờ xã hội hóa việc cung ứng thiết bị công nghệ nhận dạng, kiểm tra đ.ánh giá ngữ âm hỗ trợ dạy và học tiếng Anh nên giá thành của BĐT đã giảm từ 2,5 triệu đồng từ khi chỉ có một đơn vị cung ứng xuống còn khoảng 1,5 triệu đồng. Trong điều kiện hiện nay, giảm giá thành mà vẫn đáp ứng đầy đủ yêu cầu về chất lượng đối với người dùng là một lợi ích không nhỏ, không chỉ về kinh tế với người học mà còn góp phần giúp cho việc triển khai đại trà dạy, học tiếng Anh, đặc biệt ở cấp tiểu học, đạt được mục tiêu đề ra.
Tuy nhiên, vì hiện chưa có mã nguồn mở nên việc bút nào phải đọc ở sách đó đang gây khó khăn nhất định cho người học. Hiện nay, số SGK lớp 3, 4 đang dạy đại trà được phủ mã code khoảng 155 nghìn cuốn, trong đó Viện Vật lý là 100 nghìn cuốn.
Để giúp người học thuận lợi hơn trong việc sử dụng thiết bị công nghệ học tiếng Anh, NXB GD đang nghiên cứu, phối hợp với Đề án để có thể đưa ra một hệ thống mã code chung và một kênh Audio dữ liệu chuẩn tương thích trong thời gian sớm nhất. Có mã code "mở" và kênh Audio dữ liệu chuẩn thì mọi BĐT và mọi thiết bị, kể cả thiết bị do giáo viên, sinh viên tự tạo, cải tiến từ điện thoại di động, máy nghe MP3 cũng có thể dùng được
Theo Hà Nội mới
Giáo viên tiếng Anh cần... phiên dịch Trên thực tế, vấn đề khó cải thiện nhất của đề án Dạy học ngoại ngữ trong hệ thống giáo dục quốc dân vẫn là đội ngũ giáo viên. Nghe, nói tiếng Anh vẫn là những kỹ năng yếu nhất của cả giáo viên và học sinh Mới chuẩn ở... bằng cấp Theo thống kê của Bộ GD&ĐT, đến hết tháng 6/2012, nếu...
