Armenia hướng về Mỹ để giảm sự phụ thuộc vào năng lượng hạt nhân của Nga
Việc lựa chọn lò phản ứng thay thế Metsamor sẽ quyết định sự độc lập và đa dạng hóa nguồn năng lượng của Armenia, có thể hướng tới phương Tây hoặc tiếp tục phụ thuộc vào Nga.
Điều đó cũng sẽ có ảnh hưởng lớn đến quan hệ ngoại giao và kinh tế của nước này trong tương lai.
Cơ sở hạt nhân Metsamor của Armenia. Ảnh: azatutyun.am
Armenia đang lên kế hoạch thay thế lò phản ứng hạt nhân Metsamor, một cơ sở từ thời Liên Xô, vào năm 2036 và hiện đang tiến hành đàm phán với các quốc gia khác như Mỹ để thực hiện dự án này.
Video đang HOT
Tổng thư ký Hội đồng An ninh Armenia Armen Grigoryan đã tuyên bố rằng các cuộc đàm phán với Mỹ về việc sử dụng lò phản ứng mô-đun nhỏ đang ở “giai đoạn thực chất”, mở ra tiềm năng hợp tác mạnh mẽ hơn trong lĩnh vực năng lượng giữa hai nước.
Năng lượng hạt nhân đóng vai trò quan trọng trong việc Armenia tăng cường an ninh năng lượng. Nếu các mối quan hệ đối tác được quản lý tốt, đây có thể là cách giảm sự phụ thuộc vào Nga trong lĩnh vực năng lượng.
Nhà máy điện hạt nhân Metsamor, với hai lò phản ứng, đã hoạt động từ năm 1976 và đáp ứng phần lớn nhu cầu điện của Armenia, sản xuất từ 30 đến 40% điện năng của nước này, tuỳ thuộc vào nhu cầu biến động.
Năm 2004, Liên minh châu Âu đã đóng băng viện trợ 100 triệu euro để thay thế lò phản ứng sau khi Armenia không thực hiện đúng thỏa thuận năm 1998 về việc đóng cửa lò phản ứng trong vòng 6 năm. Metsamor nằm trong vùng địa chấn hoạt động mạnh và được xem là “mối nguy hiểm cho toàn bộ khu vực”.
Việc đóng cửa dự kiến của Metsamor đã được gia hạn nhiều lần, và gần đây nhất là vào tháng 12/2023, khi công ty con của Rosatom (Nga) đã ký hợp đồng để hiện đại hóa và kéo dài t.uổi thọ của Metsamor cho đến năm 2036.
Armenia cũng đang cố gắng chuyển đổi sang năng lượng tái tạo trong bối cảnh lo ngại về biến đổi khí hậu. Trong chuyến thăm Armenia vào tháng này, Giám đốc Cơ quan Phát triển Quốc tế Hoa Kỳ (USAID) Samantha Power đã xác nhận cam kết của Armenia tăng gấp đôi năng lượng tái tạo, nhưng thừa nhận năng lượng hạt nhân vẫn là phần cốt lõi của sáng kiến này.
Trong bối cảnh đó, việc lựa chọn lò phản ứng thay thế Metsamor sẽ quyết định sự độc lập và đa dạng hóa nguồn năng lượng của Armenia, có thể hướng tới phương Tây hoặc tiếp tục phụ thuộc vào Nga, điều này sẽ có ảnh hưởng lớn đến quan hệ ngoại giao và kinh tế của nước này trong tương lai.
Nga tiết lộ tham vọng về hạt nhân, nhằm vào thị trường lò phản ứng hạt nhân công suất thấp
Xu hướng sử dụng năng lượng hạt nhân ngày càng tăng có thể tạo động lực mạnh mẽ để cải thiện hơn nữa ngành công nghiệp này ở Nga cũng như đẩy mạnh tiềm năng xuất khẩu năng lượng hạt nhân trong nước.
Nhà máy điện hạt nhân Rostov. Ảnh: Tass
Phó Thủ tướng Nga Aleksandr Novak cho biết chính phủ nước này có kế hoạch tăng tỷ lệ năng lượng hạt nhân trong tổng cơ cấu năng lượng của đất nước lên 25% vào năm 2040. Hiện tỷ lệ sản xuất năng lượng hạt nhân ở Nga hiện ở mức khoảng 20%, trong khi ở lãnh thổ Nga tại châu Âu là gần 40%.
Trong một bài viết cho tạp chính Chính sách Năng lượng xuất bản ngày 13/12, Phó Thủ tướng Novak cho hay: "Nga đang dẫn đầu trong ngành công nghiệp hạt nhân toàn cầu, sở hữu tiềm năng khoa học và công nghệ khổng lồ trong lĩnh vực này. Xu hướng sử dụng năng lượng hạt nhân ngày càng tăng có thể tạo động lực mạnh mẽ để cải thiện hơn nữa ngành công nghiệp này ở Nga cũng như xây dựng tiềm năng xuất khẩu năng lượng hạt nhân trong bối cảnh nhu cầu về loại năng lượng này đang tăng lên do cuộc khủng hoảng năng lượng toàn cầu".
Theo nhà chức trách, năng lượng hạt nhân rẻ hơn, cần dùng ít nhiên liệu hơn và tạo ra nhiều năng lượng hơn, có lượng khí thải CO2 thấp, đáp ứng đầy đủ mục tiêu khí hậu hiện tại.
Phó Thủ tướng Novak dự báo thị phần của Nga trên thị trường lò phản ứng hạt nhân công suất thấp toàn cầu sẽ đạt 20% vào năm 2030. Lò phản ứng công suất thấp nằm trong số những lĩnh vực hoạt động hứa hẹn nhất của tập đoàn điện hạt nhân nhà nước Rosatom và dự kiến trở thành một trong những mặt hàng xuất khẩu chính của Nga. Những lò phản ứng hạt nhân như vậy được thiết kế cho các vùng sâu vùng xa, nơi cơ sở hạ tầng mạng kém phát triển.
Bên cạnh những mục tiêu trên, tập đoàn Rosatom đang đấu thầu xây dựng nhà máy điện hạt nhân đầu tiên ở Saudi Arabia và xây thêm một nhà máy điện hạt nhân ở Thổ Nhĩ Kỳ.
Sự trỗi dậy của Hàn Quốc ở Trung Đông và Bắc Phi Trong những năm gần đây, các cường quốc châu Á ngày càng thể hiện sự quan tâm đến Trung Đông và Bắc Phi (MENA), củng cố quan hệ kinh tế, chính trị và an ninh với nhiều nước trong khu vực. Tổng thống Hàn Quốc Yoon Suk Yeol (trái) hội đàm với Tổng thống UAE Mohamed bin Zayed Al Nahyan tại Abu Dhabi...