Ai cần bổ sung sắt?
Sắt là một trong những chất dinh dưỡng dồi dào nhất trong cơ thể.
Sắt có trong tế bào và là chất cần thiết để duy trì hoạt động của hệ thống miễn dịch, duy trì các cơ bắp và điều chỉnh sự phát triển của tế bào. Vì thế hấp thụ đủ lượng sắt trong bữa ăn hàng ngày là rất quan trọng. Đặc biệt đối với những phụ nữ mang thai, sắt giúp tạo nên một thai kỳ khỏe mạnh và an toàn.
Thiếu sắt sẽ nguy hiểm
Nếu thiếu sắt, sự vận chuyển ôxy đến các mô cơ sẽ giảm sút, làm cho cơ thể mệt mỏi kém tập trung, trí nhớ kém, hay quên. Khi thiếu m.áu khả năng vận chuyển ôxy của hồng cầu bị giảm, gây hiện tượng tim đ.ập nhanh, hoa mắt, mệt mỏi, hay ngủ gật. Theo nghiên cứu khoa học chỉ ra rằng, thiếu sắt xảy ra trong giai đoạn niên thiếu, sẽ ảnh hưởng đến trí nhớ, hệ thần kinh.
Thiếu m.áu trong thời kỳ mang thai là một trong những nguyên nhân gây sảy thai, sinh non, băng huyết sau sinh, ảnh hưởng xấu đến sự phát triển thai nhi: suy dinh dưỡng bào thai, chậm phát triển thể chất và trí tuệ. Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) ước tính, 43% phụ nữ không mang thai trong độ t.uổi 15 – 50 ở các nước đang phát triển bị thiếu m.áu. Trong thời kỳ mang thai, tỷ lệ này tăng lên 56%. 80% các trường hợp thiếu m.áu thường có nguyên nhân do thiếu sắt.
Bao nhiêu sắt thì đủ?
Nhu cầu sắt của cơ thể thay đổi và phụ thuộc vào t.uổi tác, giới tính và tình trạng sức khỏe. Nhìn chung, liều cần mỗi ngày của nam giới là 1mg, phụ nữ – 1,4 mg, cụ thể:
- T.rẻ e.m từ 1 – 10 t.uổi cần 7 – 10mg mỗi ngày
- Phụ nữ từ 19 – 50 t.uổi cần 18mg mỗi ngày
Video đang HOT
- Phụ nữ đang mang thai cần 27mg 1 ngày
- Phụ nữ cho con bú cần 9 đến 10mg 1 ngày
- Nam giới từ 19 t.uổi trở lên cần 8mg 1 ngày
Tuy nhiên hàng ngày nên cung cấp cho cơ thể nhiều hơn, tức khoảng 10-20mg, bởi chỉ duy nhất khoảng 10% sắt được hấp thụ ở đại trực tràng và ruột non. Đa số còn lại bị đào thải ra ngoài.
Phụ nữ mang thai, sắt giúp tạo nên một thai kỳ khỏe mạnh và an toàn (Ảnh: Internet)
Thực đơn giàu sắt
Cơ thể chúng ta có thể hấp thụ 2 loại sắt: sắt có trong thịt động vật như thịt bò, thịt gà, cá và sắt có nguồn gốc thực vật có trong các loại đỗ và gia vị.
Có thể cung cấp sắt cho cơ thể đơn giản nhất thông qua áp dụng thực đơn thích hợp. Vị trí đứng đầu danh mục thức ăn giàu nguyên tố vi khoáng này là thịt, nhất là gan và nội tạng (tim, cật, lòng…) động vật. Cơ thể hấp thụ sắt có nguồn gốc động vật tốt hơn từ thực vật. Vì thế những người ăn chay đặc biệt cần quan tâm yêu cầu làm phong phú thực đơn. Rau (cải Brucxen, súp lơ, đậu nành, đậu Hà Lan) gạo lứt, lạc vừng, hạt hướng dương, hạt bí…cũng giàu sắt.
Ai cần bổ sung sắt?
Bệnh thiếu sắt có thể do chế độ ăn kiêng hoặc ăn uống thiếu khoa học, các chất dinh dưỡng nghèo nàn. Những triệu chứng của bệnh thiếu sắt là: cảm thấy mệt mỏi, rụng tóc, kém tập trung, đau đầu và móng tay giòn, dễ gãy.
Mọi dưỡng chất cung cấp cho cơ thể tốt nhất đều theo cách tự nhiên. Tuy nhiên, đối với những trường hợp sau có thể cần được chỉ định bổ sung sắt như: phụ nữ k.inh n.guyệt dài, phụ nữ mang thai và đang cho con bú, trẻ sinh thiếu tháng và những người bị rối loạn hấp thụ sắt, đối tượng sau phẫu thuật hoặc bị c.hảy m.áu đường tiêu hóa và sinh sản… Liều lượng, thời gian theo chỉ định của bác sĩ.
Sức khỏe và đời sống
Ngủ gục, kém tập trung: Có phải vì thiếu sắt?
Ăn uống điều độ, ngủ đủ 8 tiếng/ngày, thường xuyên thư giãn mà vẫn mệt mỏi, chóng mặt. Vì sao lại có tình trạng này? Hãy cùng trao đổi với TS.BS Nguyên Thanh Danh, khoa Dinh dương lâm sang, Trung tâm Dinh dưỡng TP. HCM.
Thu Hà (40 t.uổi, nhân viên kế toán, TPHCM): Con gái tôi hiện đang học lớp 9. Gần đây tôi để ý thấy cháu hay ngủ gật khi học mặc dù cháu không thức khuya. Cháu cũng than thường mệt mỏi, chóng mặt, học bài kém tập trung mỗi khi đến chu kì kinh. Tôi rất lo lắng cho sức khỏe của cháu vì năm nay là năm cuối cấp, mong bác sĩ tư vấn giúp.
Thiếu sắt gây mất ngủ, mất tập trung
Đáp: Theo như mô tả của chị về các biểu hiện của cháu là chóng mặt khi đến chu kì kinh, khả năng con gái chị có triệu chứng thiếu m.áu thiếu sắt. Các b.é g.ái tuổi dậy thì thường bị mất khoảng 2-4mg sắt/ngày và 40-60ml m.áu trong chu kì k.inh n.guyệt, khiến cơ thể dễ bị thiếu m.áu thiếu sắt. Thiếu m.áu thiếu sắt theo chu kỳ sẽ hạn chế sự cung cấp oxy đến mô các tế bào. Đây là nguyên nhân khiến các em thường ngủ gật và mất tập trung. Tuy nhiên, chị cũng nên đưa cháu đi gặp bác sĩ để tìm rõ nguyên nhân. Nếu thiếu m.áu thiếu sắt do vấn đề về dinh dưỡng thì phương pháp điều trị cũng khá đơn giản, bằng chế độ ăn uống giàu chất sắt và dùng thuốc sắt fumarate bổ sung theo chỉ dẫn của bác sĩ. Tuy nhiên, thiếu m.áu thiếu sắt cũng có thể do những nguyên nhân khác như nhiễm giun móc, hoặc những bệnh lý ở đường tiêu hoá gây xuất huyết dẫn đến thiếu m.áu. Với những trường hợp trên, bên cạnh việc dùng các thuốc bổ chứa sắt, con gái chị cũng cần điều trị các bệnh lý liên quan.
Phương Minh (42 t.uổi, Hà Nội): Tôi có nghe nói các b.é g.ái tuổi dậy thì thường dễ bị thiếu m.áu thiếu sắt hơn các b.é t.rai. Điều này có đúng không vì tôi có con gái đang t.uổi dậy thì nên cảm thấy rất lo?
Đáp: Việc b.é g.ái dễ bị thiếu m.áu thiếu sắt hơn b.é t.rai là hoàn toàn đúng. Bởi vì các b.é g.ái trong độ t.uổi dậy thì, ngoài cần nhiều năng lượng và các chất dinh dưỡng, các em còn có đặc điểm sinh lý nữ giới là hành kinh theo chu kỳ nên dễ có nguy cơ thiếu m.áu thiếu sắt theo chu kỳ. Vì thế, cần bù đắp lượng sắt mất qua chu kỳ k.inh n.guyệt. Nhu cầu cung cấp các vi chất sắt của các em cao hơn so với các em trai nhưng lượng dự trữ sắt trong cơ thể lại thấp, chưa kể nhiều em còn ăn ít vì sợ mập.
Theo khuyến cáo của Bộ Y tế, các b.é g.ái trong độ t.uổi dậy thì và phụ nữ trong độ t.uổi sinh sản nên uống thêm các chế phẩm có thành phần sắt, a-xít folic hằng tuần để bù đắp lượng sắt bị mất trong chu kỳ. Nên chọn chế phẩm chứa sắt fumarate hoặc các dạng sắt dễ hấp thu khác, vừa giúp cơ thể dễ dàng hấp thu vừa hạn chế tình trạng táo bón. Bên cạnh đó, cha mẹ cần chú trọng chế độ ăn uống của các em nhằm đảm bảo được cung cấp đầy đủ chất dinh dưỡng với các thực phẩm giàu sắt như gan, thịt, cá, nấm hương...
Hải Minh (20 t.uổi, Cần Thơ): Chào bác sĩ, cháu năm nay 20 t.uổi, đang là sinh viên. Thời gian gần đây cháu hay bị choáng, người lúc nào cũng như sắp đổ xuống, đang ngồi mà đứng lên đột ngột là cháu bị khó thở, chóng mặt. Ngoài ra cháu còn bị mất ngủ. Cháu có đi bệnh viện khám tổng quát và làm xét nghiệm thì bác sĩ kết luận cháu bị thiếu m.áu do thiếu sắt. Theo như lời khuyên của một số người, ăn thịt bò nhiều sẽ giúp cơ thể đủ sắt và không còn bị thiếu m.áu. Xin bác sĩ cho biết, đây có phải là giải pháp toàn diện?
Đáp: Thịt bò là nguồn thực phẩm giàu sắt; tuy nhiên, ăn thịt bò chỉ có thể cải thiện một phần tình trạng thiếu sắt hiện giờ của cháu chứ không giúp cháu loại bỏ hoàn toàn được bệnh lý. Cháu đã bị thiếu m.áu do thiếu sắt tức là lượng sắt mà cơ thể cháu bị thiếu hụt khá nhiều bởi vì thiếu m.áu chỉ xảy ra ở giai đoạn cuối của một quá trình thiếu sắt tương đối dài nên làm sắt dự trữ bị mất. Vì thế việc chỉ dùng thịt bò hay các thực phẩm khác để bổ sung thì không đủ đáp ứng. Do đó, cháu nên điều trị theo hướng dẫn của bác sĩ kết hợp với các thực phẩm giàu sắt khác như thịt gà tây, lòng đỏ trứng gà, nấm hương, cá, nghêu... Hạn chế dùng sữa, trà, cà phê ngay sau bữa ăn để tránh ức chế hấp thu sắt đồng thời dùng thêm các thực phẩm giàu vitamin C.
Sau quá trình điều trị, cháu có thể phòng ngừa thiếu m.áu thiếu sắt bằng cách uống bổ sung thuốc sắt hàng tuần để cung cấp kịp thời lượng sắt cần thiết cho cơ thể. Cháu nên chọn thuốc sắt có bổ sung cả a-xít folic và vitamin B12 vì những vi chất này cũng rất cần cho sự phát triển của cháu. Khi uống sắt, cháu có thể bị tác dụng phụ là táo bón. Cháu nên uống nhiều nước, ăn nhiều chất xơ và dùng thuốc sắt có chứa sắt fumarat sẽ hạn chế tác dụng phụ này, đồng thời được cơ thể hấp thu tốt hơn.
Theo Dân trí
Cách xử trí khi bị say nắng mùa hè Thời tiết mùa hè nóng nực như mấy ngày qua sẽ khiến nhiều người mệt mỏi, say nắng và thậm chí là ngất xỉu. Phải làm sao khi gặp tình huống này? Khi tiếp xúc với nhiệt độ cao kéo dài, đặc biệt là khi tham gia các hoạt động ngoài trời trong những ngày nắng nóng, thân nhiệt của bạn có thể...
