14 sự thật thú vị về chương trình hạt nhân của Iran
Chương trình hạt nhân Iran từng bị xem là hành động phản quốc, hay việc Mỹ từ ủng hộ chương trình hạt nhân của Iran chuyển sang phản đối quyết liệt là một trong những sự thật thú vị chủ đề nóng này khi vòng đàm phán quyết định đang diễn ra.
1. Chương trình hạt nhân của Iran bắt đầu từ những năm 1950 dưới thời Vua Iran Mohammad Reza Shah Pahlavi, với sự giúp đỡ của Mỹ trong chương trình “Hạt nhân vì Hòa bình”. Tuy nhiên, hiện nay Mỹ là một trong những nước phản đối mạnh việc Iran theo đuổi chương trình hạt nhân.
Vua Iran Mohammad Reza Shah Pahlavi – Ảnh: Reuters
2. Theo Vua Shah mục đích của chương trình hạt nhân Iran ban đầu là để tiết kiệm “tài nguyên dầu mỏ cho những sản phẩm giá trị cao, không chỉ để sản xuất điện”.
Iran là một trong những nước xuất khẩu dầu mỏ hàng đầu thế giới – Ảnh: Reuters
3. Lò phản ứng hạt nhân đầu tiên của Iran xây dựng bởi tập đoàn cung cấp thiết bị lớn nhất của Mỹ American Machine and Founder (AMF).
Lò phản ứng hạt nhân Bushehr – Ảnh: Reuters
4. Mỹ và châu Âu dừng ủng hộ chương trình hạt nhân Iran năm 1979 khi Vua Shah bị lật đổ bởi cuộc Cách mạng Hồi giáo.
Kỷ niệm cuộc Cách mạng Hồi giáo tại Iran – Ảnh: Reuters
5. Cựu Bộ trưởng Bộ Ngoại giao Iran Abbas Ali Khalatbari là người đầu tiên phải trả giá cho chương trình hạt nhân. Sau cuộc Cách mạng Hồi giáo 1979 ông bị kết án t.ử h.ình vì tội phung phí tài sản quốc gia vào việc xây dựng nhà máy hạt nhân đầu tiên.
Video đang HOT
6. Vài năm sau cuộc cách mạng 1979 nhiều quan chức Iran phản đối chương trình hạt nhân, đó là lý do chính quyền mới của Iran hủy hợp đồng xây dựng hai nhà máy hạt nhân ở thành phố ở Vịnh Ba Tư. Truyền thông nhà nước Iran lúc đó viết “Những nhà máy hạt nhân: rõ ràng là phản quốc” (tạm dịch).
Hình ảnh Abbas Ali Khalatbari và bài báo của truyền thông nhà nước “Những nhà máy hạt nhân: rõ ràng là phản quốc”(tạm dịch) – ảnh chụp trang Iroon.com
7. Có giai đoạn chính quyền Iran theo đuổi tham vọng vũ khí hạt nhân đặc biệt là trong Chiến tranh vùng Vịnh với Iraq.Tuy nhiên, lãnh tụ sáng lập Cộng hòa Hồi giáo Iran là Ayatollah Ruhollah Khomeini và lãnh tụ tối cao hiện nay là Ali Khamenei đều phản đối vũ khí hạt nhân. Ông Khamenei từng ra một đạo luật tôn giáo gọi theo đuổi và sở hữu vũ khí hạt nhân là “tội ác phản lại thượng đế”.
Lãnh tụ tối cao Ali Khamenei – Ảnh: Reuters
8. Năm 1986 Iran mua máy ly tâm từ Pakistan và chuyển về Tehran bằng chuyên cơ riêng, đây là hoạt động bí mật ít quan chức nào của Iran được biết. Nhà khoa học hạt nhân hàng đầu của Pakistan Abdul Qadeer Khan lần đầu tiên cung cấp máy ly tâm cho chương trình hạt nhân bí mật của Iran.
Nhà khoa học hạt nhân hàng đầu Pakistan ông Abdul Qadeer – Ảnh: Reuters
9. Chương trình hạt nhân của Iran được công khai vào năm 2002 khi nhóm đối lập tiết lộ hoạt động xây dựng nhà máy làm giàu uranium và lò phản ứng nước nặng. Uranium làm giàu và nhiên liệu đã dùng trong lò phản ứng nước nặng có plutonium thích hợp để làm bom hạt nhân.
Nhiên liệu đã qua sử dụng của lò phản ứng nước nặng có plutonium có thể dùng làm bom – Ảnh: Reuters
10. Khi chương trình hạt nhân của Iran bắt đầu gây chú ý thì quốc gia này không thể chứng minh nó vì mục đích hòa bình. Việc này khiến Mỹ và châu Âu gây sức ép buộc Iran hạn chế làm giàu uranium.
Thùng đựng được cho là chứa “bột vàng” uranium để mang đi làm giàu – Ảnh: Reuters
11. Năm 2003 Iran thỏa thuận với Anh, Pháp và Đức về vấn đề hạt nhân bao gồm việc tạm dừng làm giàu uranium, cho phép hoạt động điều tra quốc tế diễn ra tại Iran. Tuy nhiên hai năm sau Iran dừng thỏa thuận này với lý do các điều kiện của EU “không thỏa đáng”.
Điều tra viên IAEA kiểm tra phóng xạ tại Iran – Ảnh: Reuters
12. Từ năm 2010 đến 2012 có ít nhất 4 nhà khoa học hạt nhân Iran b.ị g.iết vì tấn công k.hủng b.ố, theo các chuyên gia những vụ tấn công này nhằm cản trở chương trình hạt nhân.
13. Iran bị phạt hiện có 18 cơ sở liên quan đến chương trình hạt nhân; có khoảng 20.000 máy ly tâm trong các nhà máy làm giàu uranium, hai mỏ uranium là và Gchine.
Iran có khoảng 20.000 máy ly tâm để làm giàu uranium – Ảnh: Reuters
14. Lệnh trừng phạt Iran của Liên Hiệp Quốc được thông qua lần đầu tiên vào năm 2006. Iran chịu thiệt hại rất lớn, hàng tỷ USD t.iền bán dầu mỏ bị đóng băng, nhiều lĩnh vực suy giảm như sản xuất ô tô, nhập khẩu thuốc, hàng không, hóa dầu, ngân hàng, du lịch và đầu tư tài chính.
Theo Thanh Niên
Triều Tiên có thể sản xuất 5 đầu đạn hạt nhân mỗi năm
Việc đưa vào hoạt động một nhà máy mới sẽ tăng gấp đôi sản lượng urani để sản xuất vũ khí hạt nhân của Triều Tiên.
Ngày 5/11, tờ JoongAng Ilbo của Hàn Quốc dẫn lời một báo cáo tình báo cho hay Triều Tiên đã bắt đầu khởi động một nhà máy hạt nhân mới, giúp nước này có thể tăng gấp đôi sản lượng sản xuất đầu đạn hạt nhân urani.
Ảnh vệ tinh chụp tổ hợp hạt nhân Yongbyon của Triều Tiên
Theo đó, camera hồng ngoại gắn trên vệ tinh gián điệp của Mỹ đã phát hiện những bức xạ nhiệt chứng tỏ Triều Tiên đã khởi động một nhà máy mới trong tổ hợp hạt nhân Yongbyon, "trái tim" chương trình hạt nhân của Triều Tiên, nhằm tăng khả năng làm giàu urani của họ.
Tổ hợp Yongbyon cũng là nơi đạt lò phản ứng hạt nhân plutoni cung cấp nguyên liệu cho Triều Tiên sản xuất khoảng một chục quả bom nguyên tử, trong đó có 3 quả đã được thử trong lòng đất.
Nhà máy hạt nhân mới được đưa vào sử dụng có thể giúp Triều Tiên có khả năng chế tạo đầu đạn hạt nhân urani, mặc dù có sức công phá yếu hơn nhưng lại dễ sản xuất hơn đầu đạn plutoni hơn rất nhiều.
Tờ JoongAng Ilbo dẫn lời một quan chức tình báo Hàn Quốc cho biết nhà máy mới này được xây dựng ngay cạnh nhà máy làm giàu urani. Quan chức này nói: "Năm 2012, Triều Tiên bắt đầu xây dựng nhà máy mới ngay cạnh nhà máy cũ có chiều dài 120 mét, chiều rộng 15 mét".
Quan chức này tiết lộ hình ảnh do vệ tinh hồng ngoại thu được cho thấy nhiều bức xạ nhiệt phát ra từ nhà máy này khi các máy ly tâm của nhà máy mới bắt đầu hoạt động. Theo ước tính, trong nhà máy này có khoảng 2000 máy quay ly tâm dùng để làm giàu urani ở cấp độ vũ khí.
Nguồn tin này nói thêm: "Nếu Triều Tiên vận hành toàn bộ 4000 máy ly tâm suốt cả năm, họ có thể sản xuất được khoảng 80kg urani làm giàu cấp độ cao mỗi năm, đủ để chế tạo 4 hoặc 5 quả bom nguyên tử".
Nhà lãnh đạo Triều Tiên Kim Jong-un và các quan chức cấp cao
Kể từ năm 2003, Mỹ đã cáo buộc Triều Tiên thực hiện một chương trình urani mới song song với việc vận hành lò phản ứng plutoni, trong khi Triều Tiên một mực bác bỏ cáo buộc này.
Triều Tiên có các mỏ urani riêng và cũng đã sở hữu công nghệ ly tâm cần thiết để chế tạo urani cấp độ vũ khí từ ông Abdul Qadeer Khan, cha đẻ chương trình hạt nhân của Pakistan. Năm 2010, một nhóm nhà khoa học Mỹ đã kiểm tra đột xuất tổ hợp Yongbyon và phát hiện ra cơ sở làm giàu urani đầu tiên.
Ông Siegfried Hecker, trưởng đoàn kiểm tra vào thời điểm đấy cho biết ông đã sững sờ khi chứng kiến một nhà máy làm giàu urani hiện đại chẳng kém gì phương Tây đang vận hành hết công suất tại tổ hợp này.
Tuy nhiên, Triều Tiên cho rằng các nhà máy trên chỉ sản xuất uranium làm giàu ở mức độ thấp để làm nhiên liệu cho các lò phản ứng điện hạt nhân chứ không phục vụ mục đích sản xuất vũ khí.
Theo các chuyên gia, lò sản xuất urani thường có kích thước nhỏ hơn và dễ che giấu hơn so với lò plutoni trước con mắt soi mói của vệ tinh gián điệp, đặc biệt là tại những khu vực nhiều đồi núi của Triều Tiên.
Các đầu đạn hạt nhân urani cũng có thể được sử dụng mà không phải thực hiện các cuộc thử nghiệm dễ bị phát hiện giống như những vụ thử hạt nhân mà Triều Tiên thực hiện vào năm 2006, 2009 và 2012.
Tuy nhiên, các đầu đạn này lại rất khó thu nhỏ để có thể gắn vào tên lửa đạn đạo, phương tiện phóng duy nhất mà Triều Tiên có vào thời điểm này để phát động một cuộc tấn công hạt nhân.
Theo Khampha
Triều Tiên tức tối vì bị truyền hình Anh hé lộ về chương trình hạt nhân Triều Tiên ngày 31/8 đã chỉ trích một chương trình truyền hình mới của Anh nói về bí mật vũ khí hạt nhân của Triều Tiên và kêu gọi chính phủ Anh hủy bỏ "trò hề ghê tởm" này nếu muốn duy trì quan hệ ngoại giao. Triều Tiên đến nay vẫn nhất quyết không từ bỏ chương trình vũ khí hạt nhân...
